Birinci kuşak deprem hattında yer alan Çanakkale’de geçtiğimiz yıllarda yaşanan depremlerle bir çok vatandaş yerinden olurken, bir çok kişi de canından olmuştu. Özellikle Kahramanmaraş depremi sonrası gözler yeniden riskli bölgelere çevirilirken Çanakkale’de de geçen süre zarfında bir çok çalışma hayata geçirildi. Riski azaltmak için çalışmalar devam ederken Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi ve Çanakkale Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği İl Müdürlüğü iş birliğinde ve Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Moderatörlüğünde ‘Depremle Yaşamak, Riskleri Azaltmak, Farkındalığı Artırmak Çanakkale Örneği’ temalı II. Deprem Çalıştayı gerçekleştirildi.
Çanakkale Deprem Risklerinin masaya yatırıldığı ve Double Tree by Hilton Konferans Salonunda gerçekleştirilen çalıştaya; Vali İlhami aktaş, Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. R. Cüneyt Erenoğlu, Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği İl Müdürü Bekir Çelen, İl Sağlık Müdürü Op. Dr. Gökhan Baştürk, Mühendislik Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Tolga BEKLER, il müdürleri, akademisyenler, kamu kurum ve kuruluşlarının temsilcileri, Sivil Toplum Kuruluşlarının temsilcileri ve davetliler katıldı.
Saygı duruşunda bulunulması ve İstiklal Marşı’nın okunmasıyla başlayan çalıştayın açılış konuşmasını gerçekleştiren Çevre Şehircilik ve İklim Değişikliği Müdürü Bekir Çelen “Bu çalıştay, deprem riski altındaki bölgelerde yaşayan insanların can ve mal güvenliğini artırmak için neler yapabileceğimizi tartışmak üzere bir araya geldiğimiz önemli bir etkinliktir. Bu çalıştayın amacı, deprem riskini azaltmak, farkındalığı artırmak ve dayanıklılığı güçlendirmek için bilimsel, teknolojik, sosyal ve kültürel çözümler üretmektir. Bu amaçla, kentlerimizi daha güvenli, dirençli ve sürdürülebilir kılmak için eylem planları oluşturacağız. Bugün burada, deprem riskine karşı toplumsal bilinci yükseltmek ve güvenli bir gelecek inşa etmek için bir adım daha atmış olacağız” dedi.
Daha Güçlü Bir Şekilde İlerleyeceğiz
Çanakkale Çevre Şehircilik ve İklim Değişikliği Müdürü Bekir Çelen “Türkiye, dünyada deprem riski en yüksek ülkelerden biridir. Nüfusumuzun %95’i, yüzölçümümüzün %98’i deprem kuşağında yer almaktadır. Son 100 yılda, ülkemizde meydana gelen depremler nedeniyle yaklaşık 100 bin insan hayatını kaybetmiştir. Bu yılın başında Kahramanmaraş’ta meydana gelen 7.8 ve 7.5 büyüklüğündeki depremler de ülkemizin deprem riskini bir kez daha gözler önüne serdi. Bu depremler, ülkemizde olduğu gibi komşu ülkelerde de etkilerini hissettirdi ve birçok insanın hayatını kaybetmesine, yaralanmasına ve evsiz kalmasına neden oldu. Ancak bu zorluğun üstesinden geleceğiz ve geleceğe daha güçlü bir şekilde ilerleyeceğiz. Bu depremlerde hayatını kaybedenlere Allah’tan rahmet, yaralananlara acil şifalar diliyorum” dedi.
Şimdi Deprem Riskini Azaltma İmkanlarımız Var
Konuşmasında geçmişte yaşanan depremlere de değinerek Çanakkale’nin riskleri azaltmak için daha güçlü donanımlara sahip olduğunu vurgulayan Çevre Şehircilik ve İklim Değişikliği Müdürü Bekir Çelen “Çanakkale ilimiz, deprem kuşağında yer almanın getirdiği risklere maruz bir bölgedir. Nüfus yoğunluğu, yapı stoku, zemin durumu gibi faktörler deprem riskini artıran unsurlardır. Ayrıca, Çanakkale’nin zengin tarihi ve kültürel mirası da depremden korunmayı hak etmektedir. 1912 yılında yaşanan büyük depremin şehrimizi nasıl etkilediğini unutmamalıyız. Bir çok insan hayatını kaybetmiş, şehirde büyük yıkımlar yaşanmıştır. O zamanlar, depreme karşı hazırlıklı olmak, dayanıklı yapılar inşa etmek, bilimsel ve teknolojik çözümler üretmek gibi imkanlarımız yoktu. Ama bugün, durum çok farklı. Bugün, deprem riskini azaltmak, farkındalığı artırmak ve dayanıklılığı güçlendirmek için elimizde birçok imkan var. Bu imkanları en iyi şekilde değerlendirmek için buradayız. Bu acı olaylar, deprem riskini azaltma yönünde üzerimize düşen sorumluluğun büyüklüğünü gösteriyor. Bu sorumluluğun bilincinde olan Çevre Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığımız, depremle ilgili konulara büyük önem vermektedir ve bu alanda çalışan birçok paydaşımızla bir araya gelmeyi hedeflemektedir. Bu çalıştay, deprem riskine karşı farkındalığı artırmak ve güçlü bir dayanıklılık kültürü oluşturmak amacıyla önemli bir platform sunmaktadır. Ayrıca, Bakanlığımızın öncülüğünde geliştirilen Türkiye Ulusal Risk Kalkanı Modeli, bilimsel ve teknolojik çözümlerle ülkemizi deprem ve iklim değişikliği gibi afetlerden koruma amacını taşımaktadır. Bu model, bilimsel verileri, teknolojik araçları ve paydaş işbirliğini bir araya getirerek ortak bir akıl ürünü olarak hayata geçirilmektedir. Bu model sayesinde ilimiz ve ülkemiz, afetlere karşı daha dayanıklı hale gelme yolunda önemli adımlar atmış olacaktır” dedi.
Çanakkale Deprem Gerçekleri Masaya Yatırılacak
Bekir Çelen “Çalıştayımızın teması, ‘Depremle Yaşamak: Riskleri Azaltmak, Farkındalığı Artırmak: Çanakkale Örneği’ şeklindedir. Bu tema, Çanakkale’nin deprem riski ile ilgili mevcut durumunu, ihtiyaçlarını ve önceliklerini yansıtmaktadır. Ayrıca, bu tema ulusal ve uluslararası düzeyde de önemli bir konudur. Çünkü deprem riskini azaltmanın, toplumsal bilinci artırmanın ve dayanıklılığımızı güçlendirmenin yolu, çok yönlü bir yaklaşım gerektirir. Birincisi, sürdürülebilir planlama. Kentleşmenin sınırları, kentlerin fiziksel, sosyal ve ekonomik yapısının depreme uyumlu hale getirilmesi, kentsel tasarım ve mimari ölçeklerde deprem riskini azaltacak stratejiler. Çanakkale’nin kentleşme durumu, kent dokusu, kent kimliği, kent planlaması, kent yönetimi, kent kültürü gibi konular İkincisi, uygun zemin. Deprem riskinin zemin özellikleriyle ilişkisi, zemin etütlerinin önemi ve yöntemleri, zemin iyileştirme teknikleri ve uygulamaları, zayıf zeminli alanlarda yapılaşmanın engellenmesi veya sınırlandırılması. Çanakkale’nin zemin haritası, zemin sınıflandırması, zemin davranışı, zemin stabilitesi, zemin güçlendirme, zemin izleme gibi konular Üçüncüsü, yapı güvenliği. Mevcut ve yeni yapılarda depreme dayanıklılık sağlamak için gerekli standartlar, yönetmelikler, denetimler, testler, sertifikalar, malzeme seçimi ve kullanımı. Çanakkale’nin yapı stoku, yapı kalitesi, yapı performansı, yapı güvenliği, yapı kontrolü, yapı yenileme gibi konular Dördüncüsü, kentsel dönüşüm. Mevcut yapı stokunun yenilenmesi, riskli alanların belirlenmesi, dönüşüm sürecinin yönetimi, finansmanı, katılımı ve denetimi, dönüşüm sonrası yaşam kalitesinin artırılması. Çanakkale’nin kentsel dönüşüm projeleri, kentsel dönüşüm stratejileri, kentsel dönüşüm uygulamaları, kentsel dönüşüm sonuçları, kentsel dönüşüm sorunları ve çözümleri gibi konular Beşincisi, kırsal dönüşüm. Kırsal alanların yeniden yapılandırılması, kırsal mimarinin depreme uyumlu hale getirilmesi, kırsal altyapının geliştirilmesi, kırsal nüfusun eğitimi ve bilinçlendirilmesi. Çanakkale’nin kırsal alanları, kırsal kalkınma, kırsal turizm, kırsal kültür, kırsal miras, kırsal çevre gibi konular Altıncısı, dijital altyapı. Dijital altyapının kurulması, geliştirilmesi ve kullanılması, deprem öncesi, sırası ve sonrasında dijital teknolojilerden faydalanma yolları, dijital verilerin toplanması, analizi ve paylaşımı. Çanakkale’nin dijital altyapısı, dijital dönüşüm, dijital hizmetler, dijital katılım, dijital güvenlik, dijital inovasyon gibi konular bu başlık altında ele alınacaktır. Yedincisi, afet farkındalığı. Deprem öncesinde, sırasında ve sonrasında yapılması gerekenleri bilmek, afet planları hazırlamak, afet eğitimi almak, afet gönüllüsü olmak gibi konularda toplumun afet bilincini artırmak. Çanakkale’nin afet farkındalığı, afet eğitimi, afet yönetimi, afet iletişimi, afet psikolojisi, afet gönüllülüğü gibi konular Bu yedi konu başlığı, 17 Ağustos’ta düzenlediğimiz ilk çalıştayda da ele alınmıştı. Bu çalıştayda ise bu konu başlıklarını Çanakkale ölçeğinde değerlendireceğiz. Çanakkale’nin deprem riski ile ilgili özel durumlarını, sorunlarını ve çözüm önerilerini masaya yatıracağız. Her bir konu başlığı altında, alanında uzman bilgi ve deneyime sahip moderatörler eşliğinde değerli bilgiler paylaşılacaktır. Ayrıca, siz katılımcıların da görüş ve önerileri, bu konu başlıklarının zenginleşmesine ve çözüm odaklı tartışmalara katkı sağlayacaktır” dedi.
Depremlere Hazırlıklı Olmalıyız
Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Cüneyt Erenoğlu ise yaptığı açıklamasında “Çanakkale, tarihi ve doğal güzellikleri ile ülkemizin önemli bir kentidir. Ancak şehrimiz, jeolojik yapısı nedeniyle deprem riski yüksek bir bölgedir. Hem jeolojik dönemlerde hem de özellikle son 100 yılda bölgede meydana gelen depremler, bu riskin ne kadar ciddi olduğunu göstermektedir. 1912 yılında meydana gelen 7,4 büyüklüğündeki depremde, Çanakkale ve çevresindeki birçok yerleşim yeri büyük zarar görmüştür. Yakın yıllarda da farklı büyüklüklerde meydana gelen depremler nedeniyle yine özellikle ilçelerimizdeki birçok yerleşim yeri hasar görmüştür. Deprem riskini azaltmak için, öncelikle depremsellik riskini doğru bir şekilde belirlememiz gerekir. Bu kapsamda, Çanakkale'nin depremsellik riskini belirlemek için gerekli çalışmalar hayata geçirilmektedir. Bu çalışmalar tamamlandığında, deprem riskine karşı alınması gereken önlemler daha doğru bir şekilde belirlenebilecektir. Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi olarak, deprem gibi doğal afetlere karşı hazırlıklı olmanın ve riskleri azaltmanın önemine inanıyoruz. Bu kapsamda, 2023 yılında 17 Ağustos 1999 depreminin 24. yıldönümünde ilk çalıştayımızı düzenlemiştik. Bu çalıştay, deprem konusunda farkındalığı artırma ve hazırlıklı olma konusunda önemli bir adım oldu. Bugün, ikincisini düzenlediğimiz deprem çalıştayımızın açılış töreninde sizlerle birlikte olmaktan büyük mutluluk duyuyorum. Bu çalıştay, Çanakkale'nin depremsellik riskini ve bu risklere karşı alınması gereken önlemleri ele almanın yanında ilk çalıştayın sonuçlarının tartışılması için önemli bir platform oluşturacaktır. Çalıştay kapsamında, deprem konusunda uzman akademisyenler, paydaşlar ve Çanakkaleliler bir araya gelerek, depreme hazırlıklı olmak için yapılması gerekenleri ilk çalıştayda olduğu gibi, yine odak grup toplantıları formatında ele alacaklardır. Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi olarak, deprem konusunda farkındalığı artırmak ve hazırlıklı olmak için çalışmaya devam edeceğiz. Bu çalıştayın da bu konuda önemli bir katkı sağlayacağına inanıyorum” dedi.
Açılış konuşmalarının ardından Mühendislik Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Tolga Bekler tarafından Çalıştay bilgilendirme ve değerlendirme konuşması yapıldı. Yedi farklı konuda gerçekleşen odak grup toplantılarının sonrasında Depremle Yaşamak, Riskleri Azaltmak, Farkındalığı Artırmak Çanakkale Örneği Temalı II. Deprem Çalıştayı sunumların tamamlanmasının ardından toplu fotoğraf çekimiyle sona erdi.
Cuma Deren
