2 Mart’ta girdiğimiz normalleşmede geride bıraktığımız bir aylık periyotta vakalar hızla tırmandı. Özellikle toplu toplantılar ve kongrelerin yapılması ile hızla kırmızıya boyanan Türkiye Haritası yeni kısıtlamaları da beraberinde getirdi. Cumartesi günleri güzel havayı fırsat bilerek sokağa çıkanlar kötü haber, Hafta sonu Sokağa çıkma yasağı iki gün (Cumartesi, Pazar) uygulanacak. Restoranlar ve kafeler yarı kapasiteye düşürülecek, En çok merak edilen konu ise Ramazanda Kapanıp kapanmayacağı olmuştu. Cumhurbaşkanı Erdoğan, Ramazanda sadece paket servisi yapan esnafların çalışabileceğini duyurdu.
2020 başında dünyaya musallat olan, ülkemizde de ilk vakanın görüldüğü 2020 Mart ayından beri kabus yaşanıyor. Virüsün yayılmasını önlemek amacı ile getirilen kısıtlamalar mücadelenin birinci yılı olan 2 Mart’ta gevşetilerek yerinde kararla yeniden normalleşme sürecine gidilmişti. Ancak geride bıraktığımız bir ayda vakalarda adeta patlama yaşandı. Bunun üzerine Pazartesi günü Kabine toplantısında Bakanlarla bir araya gelen ve durumu değerlendiren Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Toplantı sonrası yeni tedbirler ile ilgili açıklama yaptı. Herkesin merakla beklediği açıklamalarda Koronavirüsle mücadelede yeni tedbirleri açıklayan Cumhurbaşkanı Erdoğan “ Bilindiği gibi illerimizi vaka, hasta, vefat, hastane kapasitesi ve aşılama gibi kriterlere göre düşük riskli, orta riskli, yüksek riskli ve çok yüksek riskli olarak belirleyerek renklere ayırmıştık. Çok yüksek riskli grubu teşkil eden kırmızı kategorideki illerimizin sayısı maalesef nüfusumuzun yüzde 80’ini teşkil eden 58 şehre ulaşmıştır. Elimizdeki veriler ve yaptığımız değerlendirmeler, bütün bunlar ışığında şu hususları milletimizle bugün paylaşma kararı aldık: Türkiye’nin tamamında sokağa çıkma sınırlaması akşam 21:00 ve sabah 05:00 olarak haftanın her günü devam edecektir. Kırmızı kategorideki illerde sadece Pazar günü uygulanan hafta sonu sokağa çıkma sınırlaması, artık Cumartesi ve Pazar günü olarak sürecektir” dedi.
Restoranlar ve Kafeler Yüzde 50 Kapasiteye Düşürülecek
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan en çok merak edilen konulardan bir tanesi olan restoran ve kafelerin kapatılıp kapatılmayacağı olmuştu. Bu konu ile ilgili Erdoğan “Buna karşılık lokanta ve kafe gibi işletmeler renk ayrımı olmaksızın tüm Türkiye’de yüzde 50 kapasite ve belirlenen diğer kurallara uygun şekilde çalışabilecektir. Kapanma saati sonrası ve sokağa çıkma günlerindeki paket servis hizmeti mevcut hâliyle devam edecektir. Ramazan ayında ise hep birlikte biraz fedakârlık yapacağız. Bu mübarek ay boyunca ülke genelinde hafta sonları sokağa çıkma sınırlaması uygulayacağız. Sadece Ramazan ayı boyunca Türkiye genelinde lokanta ve kafe gibi işletmeler hizmetlerini paket servisle sınırlandırılacaktır” dedi.
Toplu İftar Yok, Sadece Paket Servisler Çalışacak
Vatandaşların en çok merak ettiği konulardan bir tanesi de Ramazan ayında tam kapanmanın olup olmayacağı olmuştu. Cumhurbaşkanı Erdoğan, kapanmanın olmayacağı ancak sadece paket servislerinin çalışabileceğini belirterek “Yine ramazan ayı boyunca ülke genelinde toplu iftar ve sahur gibi etkinlikler gerçekleştirilemeyecektir. Bu uygulamadan etkilenecek lokanta ve kafe gibi işletmecilere mevcut desteklere ilave olarak bazı katkılar sağlayacağız. Nisan ve Mayıs aylarında normalleşme ve ücretsiz izin uygulaması kapsamında sigorta primi desteğinden yararlanamayan lokanta ve kafe çalışanlarımızın da prim yüklerini üstlenecek, ayrıca bunlara kişi başı bin 500 lira nakdi ödeme yapacağız. Vatandaşlarımızdan bayramla birlikte her alanda özgürlüğümüzü gönlümüzce yaşayacağımız bir Türkiye fotoğrafına kavuşmak için bu süreci dikkatle ve hassasiyetle değerlendirmeye davet ediyorum” dedi.
Risk Haritasında Kırmızıya Boyandık
Çanakkale, bugün açıklanan koronavirüs risk haritasında, çok yüksek riskli 'kırmızı' kategoriye yükseldi. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Kabine Toplantısı’nın ardından yaptığı konuşmada Türkiye'nin koronavirüs risk haritasındaki artışa dikkat çekti. Açıklanan yeni risk haritasına göre, çok yüksek riskli 'kırmızı' kategorideki şehir sayısı 58'e çıkarken, Çanakkale de bu kategoride yer aldı. Yaklaşık 1 ay önce paylaşılan risk haritasında, 'turuncu' kategoride bulanan Çanakkale, son günlerde koronavirüs vaka sayısındaki hızlı artış nedeniyle çok yüksek riskli 'kırmızı' kategoriye yükseldi. Çanakkale'deki koronavirüs artışı, Hayat Eve Sığar (HES) mobil uygulamasına da yansıdı. Çanakkale'nin risk haritası, kentin neredeyse tamamında ‘yüksek risk’ anlamına gelen kırmızı renge boyandı.
İl Umumi Hıfzıssıhha Kurulu Kararları da Açıklandı
Sağlık Bakanlığı ve Koronavirüs Bilim Kurulunun tavsiyeleri göz önünde bulundurularak Cumhurbaşkanlığı Kabinesinde alınan kararlar doğrultusunda İçişleri Bakanlığı 81 İl Valiliğine Tedbirlerin Gözden Geçirilmesi konulu genelge gönderdi. Bu Genelgeye göre “ Çok Yüksek Risk Grubunda Yer Alan İller; Adıyaman, Aksaray, Amasya, Ankara, Antalya, Ardahan, Artvin, Aydın, Balıkesir, Bartın, Bayburt, Bilecik, Bolu, Bursa, Çanakkale, Çankırı, Çorum, Düzce, Edirne, Elazığ, Erzincan, Erzurum, Eskişehir, Gaziantep, Giresun, Gümüşhane, Iğdır, Isparta, İstanbul, İzmir, Karabük, Karaman, Kastamonu, Kayseri, Kırıkkale, Kırklareli, Kilis, Kocaeli, Konya, Kütahya, Malatya, Mersin, Muğla, Nevşehir, Niğde, Ordu, Osmaniye, Rize, Sakarya, Samsun, Sinop, Sivas, Tekirdağ, Tokat, Trabzon, Yalova, Yozgat, Zonguldak, (58 İl) Daha önceki genelgelerle risk gruplarına göre düzenlenen hafta içi ve hafta sonu sokağa çıkma kısıtlamaları yeniden düzenlendi. Buna göre; Hafta içi günlerde 21.00 - 05.00 saatleri arasında tüm Türkiye’de sokağa çıkma kısıtlaması uygulamasına devam edilecek.
Hafta sonlarında Düşük ve orta risk grubunda yer alan illerde hafta sonu sokağa çıkma kısıtlaması, hafta içinde olduğu gibi 21.00 - 05.00 saatleri arasında uygulanacak. Yüksek risk grubunda yer alan illerde hafta sonu sokağa çıkma kısıtlaması, Cuma 21.00 - Cumartesi 05.00 saatleri arasıyla Cumartesi günü saat 21.00’de başlayıp Pazar gününün tamamını kapsayıp Pazartesi günü saat 05.00’de bitecek şekilde uygulanacak. Çok yüksek risk grubunda yer alan illerde ise hafta sonu sokağa çıkma kısıtlaması, Cuma günü saat 21.00’de başlayıp Cumartesi ve Pazar günlerinin tamamını kapsayıp Pazartesi günü saat 05.00’de bitecek şekilde uygulanacak. Uygulanacak olan sokağa çıkma kısıtlamaları sırasında daha önce illere gönderilen Sokağa Çıkma Kısıtlamasından Muaf Yerler ve Kişiler Listesinde yer alan istisna/muafiyetler ile sokağa çıkma kısıtlaması uygulanan süre ve günlerde şehirlerarası seyahat edilmesine dair usul ve esasların uygulanmasına aynı şekilde devam edilecek. Sokağa çıkma kısıtlamasının uygulama biçimine göre Cumartesi ve/veya Pazar günü market, bakkal, manav, kasap, kuruyemişçiler ve çiçekçiler 10.00 - 17.00 saatleri arasında açık olacak. Yine belirtilen süre içerisinde marketler, bakkallar, manavlar, kasaplar, kuruyemişçiler ve çiçekçiler telefonla ya da online olarak aldıkları siparişleri teslim edebilecek. Cumartesi/Pazar günü ekmek üretiminin yapıldığı fırın ve/veya unlu mamul ruhsatlı iş yerleri ile bu iş yerlerinin sadece ekmek satan bayileri açık olacak. Lokanta/restoran, pastane ve tatlıcı tarzı işyerleri Cumartesi ve/veya Pazar günü 10.00 - 20.00 saatleri arasında paket servis faaliyetlerine devam edebilecek. Online sipariş firmaları da Cumartesi ve/veya Pazar günü 10.00 - 24.00 saatleri arasında siparişleri teslim edebilecek.
Tüm risk gruplarında yeme-içme yerleri (lokanta, restoran, kafeterya, pastane, tatlıcı vb.) ile dernek lokali, kıraathane, çay bahçesi gibi iş yerleri; Sağlık Bakanlığı Covid-19 Salgın Yönetimi ve Çalışma Rehberinde yer alan mesafe koşullarına (masalar ve koltuklar arası) göre açık ve kapalı alanlar için ayrı ayrı olacak şekilde % 50 kapasite sınırlaması ile mekanda bulunabilecek masa-koltuk sayısı ve aynı anda bulunabilecek azami kişi sayısı tespit edilecek. HES kodu sorgulaması yapılarak, 07.00 - 19.00 saatleri arasında müşteri kabul edecek. Ancak bu işyerlerinde aynı masada; düşük ve orta risk grubunda bulunan illerdeki iş yerlerinde en fazla 4 kişinin, yüksek ve çok yüksek risk grubunda bulunan illerdeki iş yerlerinde en fazla 2 kişinin aynı zamanda oturmasına izin verilecek. Tüm risk gruplarında yeme-içme yerleri 19:00 - 21.00 saatleri arasında paket servisi veya gel-al şeklinde, 21.00-24.00 saatleri arasında ise sadece paket servis şeklinde, tam gün sokağa çıkma kısıtlaması uygulanan Cumartesi ve/veya Pazar günleri ise 10.00 - 20.00 saatleri arasında sadece paket servis şeklinde hizmet verebilecek.
Sivil toplum kuruluşları, kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları ve bunların üst kuruluşları ile birlikler ve kooperatifler tarafından düzenlenecek genel kurullar, kişilerin bir araya gelmesine neden olan her türlü etkinlikler, nikah ve nikah merasimi şeklindeki düğünler, halı saha, yüzme havuzu vb. tesislere daha önce illere gönderilen genelgede belirtilen usul ve esaslar doğrultusunda süregelen uygulanmasına aynen devam edilecek. Daha önce kısıtlama uygulanan yüksek ve çok yüksek risk grubunda bulunan illerde ise İl Hıfzıssıhha Kurullarınca alınan karara göre uygulama belirlenecek. Ancak yüksek ve çok yüksek risk gruplarındaki illerde bu hafta sonu (3-4 Nisan 2021) uygulanacak sokağa çıkma kısıtlaması kapsamında Cumartesi ve/veya Pazar günleri için daha önceden tarih almış nikah veya nikah merasimi şeklindeki düğünlere katılacaklar (katılımcı sınırlamasına uygun olmak kaydıyla) için muafiyet uygulanacak.
İnternet kafe/salonu, bilardo salonu, lunapark, hamam, sauna, masaj salonu gibi yerler için süregelen uygulamaya uygun şekilde; düşük, orta ve yüksek risk grubunda bulunan illerde % 50 kapasite sınırına uymak ve HES kodu sorgulaması yapmak kaydıyla 07.00 - 19.00 saatleri arasında faaliyette bulunabilecek.Çok yüksek risk grubunda bulunan 17 ilde ise İl Hıfzıssıhha Kurullarınca alınan karara göre uygulama belirlenecek. Salgının bulaşmasında önemli bir kaynak olduğu tespit edilen aile ve akraba ziyaretleri gibi ev içi etkinliklerin sınırlandırılmasına yönelik bilgilendirme faaliyetlerine ülke genelinde ağırlık verilecek. Risk grubuna göre il bazında tedbirlerin uygulanacağı kontrollü normalleşme döneminin sürdürülebilirliği ve bir an evvel tam anlamıyla normalleşmenin sağlanması için; Dinamik Denetim Sürecinin uygulanmasına kesintisiz şekilde devam edilecek. Salgının seyrini etkileyen (olumlu-olumsuz) her türlü faktörün (ilçeler arası farklılıklar, il nüfusunun yaş ortalaması, il dışından kaynaklı sorunlar vb. il bazlı özel sebepler) analiz edildiği ve bu faktörlere yönelik alınan/alınması gereken tedbirler ile yürütülen/yürütülecek olan faaliyetlerin yer aldığı İl Salgın Risk Azaltma Planı (SARAP) doğrultusunda gerekli çalışmaların aksaklığa meydan verilmeden sürdürülecek.
Bu doğrultuda Valiler tarafından ilin hangi risk grubunda bulunduğuna bağlı olarak yukarıda belirtilen usul ve esaslar çerçevesinde Hıfzıssıhha Kurul kararlarının alınması ve 30.03.2021 tarihinden itibaren uygulamaya geçirilmesi sağlanacak. Vali ve Kaymakamlarca yukarıda belirtilen esaslar doğrultusunda Umumi Hıfzıssıhha Kanununun 27 nci ve 72 nci maddeleri uyarınca İl/İlçe Umumi Hıfzıssıhha Kurulları kararları ivedilikle alınacak. Uygulamada herhangi bir aksaklığa meydan verilmeyecek. Hıfzıssıhha Kurullarınca alınan kararlara uymayanlara 1593 sayılı Umumi Hıfzıssıhha Kanununun ilgili maddeleri gereğince idari işlem tesis edilecek. Konusu suç teşkil eden davranışlara ilişkin Türk Ceza Kanununun 195 inci maddesi kapsamında gerekli adli işlemler başlatılacak.
Cuma Deren
