Dalış Turizmi İçin Tarihi İmzalar Atıldı
Bu güne kadar sadece karadan anlatılabilen Çanakkale savaşları artık su altından da görülebilecek. Çanakkale Boğazı’nda, 1. Dünya Savaşı sırasında batırılan savaş gemilerinin dalış turizmine kazandırılması için başlatılan ‘Gelibolu Tarihi Sualtı Parkı Projesi’nde, TÜBİTAK ve Tarihi Alan Başkanlığı arasında sağlanan protokol sonrası tarihi imzalar 'TÜBİTAK Marmara' isimli araştırma gemisinde atıldı.
105 yıl önce Çanakkale Boğazında düşmana geçit vermeyen Mehmetçik’in kahramanlıkları bu güne kadar hep karadan anlatıldı. 1915 yılında başta olmak üzere öncesinde ve sonrasında da Boğazda batan bir çok geminin dalışa açılması için Dalış merkezinin kurulması Çanakkale’de uzun zamandır konuşuluyordu. Turizmcilerin de desteği ile yapılan çalışmaların ilk adımı Çanakkale Savaşları Gelibolu Tarihi Alan Başkanlığı tarafından atıldı. 1. Dünya Savaşı sırasında batırılan savaş gemilerinin dalış turizmine kazandırılması için başlatılan ‘Gelibolu Tarihi Sualtı Parkı Projesi’nde, TÜBİTAK ve Tarihi Alan Başkanlığı arasında sağlanan protokol sonrası tarihi imzalar 'TÜBİTAK Marmara' isimli araştırma gemisinde atıldı.
Çanakkale İskelesinde, Türkiye’nin en donanımlı araştırma gemilerinden olan TÜBİTAK Marmara isimli araştırma gemisinde gerçekleşen imza törenine Çanakkale Valisi Orhan Tavlı, Tarihi Alan Başkanı İsmail Kaşdemir ve TÜBİTAK Temsilcisi Haldun Karan katıldı. Yapılan anlaşma ile Çanakkale Boğazı ve Ege açıklarında, 1. Dünya Savaşı sırasında batırılan HMS Majestic gemisi sualtı turizmine kazandırılacak, ayrıca diğer batık gemilerin de envanteri çıkarılarak incelemelerde bulunulacak. Aralık ayının sonuna kadar boğazda devam edecek olan çalışmaların ikinci bölümü mart-nisan aylarında başlayacak. Muharebeler sırasında batırılan Ocean, Irresistible, Goliath, Triumph ve daha nice geminin yapılan anlaşma ile sualtı turizmine kazandırılması hedefleniyor.
Çanakkale Dünyada En Çok Tanınan Dalış Merkezi Olacak
İmzaların atılmasının ardından bir açıklama yapan ve projenin gelişimi ve Çanakkale’ye katkıları hakkında bilgiler veren Tarihi Alan Başkanı İsmail Kaşdemir “Çok önemli ve çok heyecanlı bir gündeyiz. Gelibolu tarihi Sualtı Parkının ilk adımını atıyoruz. Tarihi Alan Başkanlığı olarak, TÜBİTAK ile imzalamış olduğumuz protokol çerçevesinde Güney Marmara Kalkınma Ajansımızın ve Çanakkale Valiliğimizin desteği ile Çanakkale çok yakın bir zamanda dünyanın ve Türkiye’nin çok önemli dalış merkezlerinden biri olacak. TÜBİTAK’a ait araştırma gemisi, Çanakkale savaşlarında, Çanakkale Boğazı ve Ege Denizi açıklarında batan savaş gemilerini ve su altındaki bütün envanteri ortaya çıkartarak, Türkiye’de ilk defa yapılan bir şey olacak Gelibolu Su altı Parkı envanteri çıkarılıp bir su altı parkı oluşturulacak. Türkiye’de ilk defa yapılan bir çalışma. Biz Tarihi Alan Başkanlığı olarak böyle bir çalışmayı yapmaktan ayrıca mutluyuz. Amacımız, Çanakkale Savaşları hep kara tarafından bakıldı ve anlatıldı. Şimdi artık denizin altında da Çanakkale Savaşları hem anlatılacak, hem görülecek hem de değerlendirme şansı olacak. Bununla beraber de burası, Tarihi Alan ve Çanakkale çok önemli bir turizm ve dalış merkezi olacak. Çanakkale Tarihi Alan Başkanlığımız tarafından koordine edilen bu dalış faaliyetleri ile ümit ediyorum ki Çanakkale çok önemli bir gelişmeye sahne olacak. Çanakkale dünyada en çok tanınan ve bilinen bir dalışın merkezi haline gelmiş olacak” dedi.
Proje Şimdiden Büyük Merek Uyandırdı
Projenin henüz araştırma aşamasında olduğunu da hatırlatan Kaşdemir, Buna rağmen Türkiye ve Avrupa başta olmak üzere pek çok kişinin projeyi araştırdığını söyledi. Kaşdemir “Bu proje daha sona ermeden büyük heyecan ve merak uyandırdı. Türkiye’den ve Hatta Avrupa’da Herkes çok merak içerisinde bu projeyi takip etmeye ve bu proje hakkında bilgi alma çalışmalarına başladı. Yani bu tarihi yarımada, tarihi alan bu proje bittikten sonra, göreceksiniz dünyada en çok ziyaret edilen açık hava müzesi olma yolundaki çok önemli bir merhaleyi geçmiş olacak. Biz de Çanakkaleliler olarak bundan büyük mutluluk duyacağız. Çünkü, Dalış Turizmi dünyada en çok talep edilen turizm çeşididir. Biz de bu konuda çok zenginiz. Çünkü, başka memleketlerde dalışı özendirmek için, dalışa imzaların ilgisini çekmek için suni olarak uçaklar batırılıyor, gemiler batırılıyor ve bunlarla dalış özendirilmeye çalışılıyor. Ama bizim Çanakkale boğazının altında çok büyük bir doğal zenginliğimiz var. 105 yıl önce ve daha önceki zamanlarda batmış bir sürü zenginlik var ve onlar bizi bekliyor. Böyle bir zenginliğe sahip olan biz Çanakkaleliler olarak görmezden gelemezdik ve bununla ilgili hemen çalışmalara başladık. Bu gemi çalışmalarını tamamladıktan sonra en çok talep gören Majestic isimli batığa, dalışı inşallah 27 Mayıs 2020 tarihinde ilk dalışı gerçekleştirmek istiyoruz. 27 Mayıs tarihi neden seçilmiştir? 27 Mayısta Majestic isimli gemi o tarihte batırılmıştı. Biz de Majestic’in batırıldığı o tarihte ilk dalışı gerçekleştirmek istiyoruz. Çok mutluyuz, çok heyecanlıyız, çok büyük bir iş yapıyoruz. Çanakkale ve Türkiye’nin geleceği ile ilgili çok önemli bir adım attığımız düşünüyoruz” dedi.
TÜBİTAK Olarak Çanakkalelilerin Heyecanına Katılıyoruz
TÜBİTAK Temsilcisi Haldun Karan ise yaptığı açıklamada “Majestic gemisinin dalış turizmine açılması, bunun akabinde 1915 muharebeleri esnasında batırılan gemilerin envanterinin çıkarılmasını kapsayan projenin hem açılışını hem de protokol imzasını attık. Biz TÜBİTAK olarak Başkanımızın ve Çanakkalelilerin heyecanına tamamen katılıyoruz. Bu gemi bölgesel araştırma gemisi ve kendi ölçeğinde Türkiye’nin en iyi araştırma gemimizi diyebiliriz. Bu gemi donatılırken ve yapılırken sadece denizlerdeki eko sistemler keşfedilsin diye değil, aynı zamanda su altı varlıkların ortaya çıkarılması ve su altı enerjisini keşfetmeye yönelik de hizmet ediyor. Biz çalışmalarımızı bu sorumluluk bilinci ile yerine getirmeye çalışıyoruz. Aralık ayının sonuna kadar arama çalışmalarımız devam edecek. Daha sonra bölgeye Nisan-Mayıs aylarında geri döneceğiz ve geri kalan çalışmalarımızı gerçekleştireceğiz” dedi.
Batıklara Dalışlar Rehberler Eşliğinde Olacak
Çanakkale Valiliğinin himayelerinde, Tarihi Alan Başkanlığı, Güney Marmara Kalkınma Ajansı ve TÜBİTAK işbirliği ile gerçekleştirilecek olan proje ile Gelibolu Yarımadasının çevresindeki 150 kilometrekare alanda sualtı tarama ve haritalandırma çalışmaları gerçekleştirilecek. Böylelikle bu alanlarda savaşın hatırasını taşıyan günümüze ulaşmış her ne varsa kayıt altına alınacak. Her iki dünya savaşından da kalan mayınların bertaraf edilmesi ile mühimmata bağlı güvenlik riskleri ortadan kaldırılacak. Gerekli önlemlerin alınmasının ardından savaş batıkları dalış turizmine kazandırılacak. Batıklara dalışlar ise Tarihi Alan Sualtı Rehberliği sertifikalı rehberler eşliğinde gerçekleştirilebilecek.
Proje Bütçesi 4.5 Milyon Lira
Dünyada bu denli dar bir alana sıkışmış bu kadar çok batığın bir arada bulunduğu başka bir yer olmamakla birlikte 1. Dünya Savaşı temalı bir sualtı parkı da ilk olacak. Sualtı parkının ilk etabının hayata geçiş tarihi olarak ise projenin sembolü haline gelen Majestic gemisinin batırılışının 105’inci yıl dönümü olan 27 Mayıs 2020 tarihi belirlendi. 4.5 milyon lira proje bütçesine sahip çalışmanın 1.5 milyon lira tutarındaki kısmı Güney Marmara Kalkınma Ajansı tarafından finanse ediliyor. Projenin deniz araştırmaları kısmı ise TÜBİTAK tarafından üstlenildi. Projenin tamamlanmasının ardından bölge ekonomisine yıllık 50 milyon lira katkı sunması bekleniyor.
İmza töreni sonrası protokol heyeti TÜBİTAK Marmara araştırma gemisi ile Çanakkale Boğazı’na açılarak sualtında bulunan batıkların olduğu bölgelerde incelemelerde bulundu.
Cuma Deren – Şerife Erdem
