Adını; Dünya savaş tarihine Altın harflerle yazılan 'Çanakkale 18 Mart Deniz Zaferi'nden alan, Onsekiz Mart Üniversitesi'nin, ‘Atatürk ve Çanakkale Savaşlarını Araştırma Merkezi'nde (AÇASAM) görevli öğretim görevlileri, 108 yıl önceye döndü. Şahadete uzanan yolda, ecdadın izinde 45 kilometre yürüdü.
-----------------------------------------
10 AĞUSTOS ZAFERİ’NİN 108’NCİ YILINDA,
TARİH YAZANLARIN İZİNDE..
“ŞEHİT ALAY KOMUTANLARI İÇİN,
AÇASAM’ DAN, VEFA YÜRÜYÜŞÜ..”
------------------------------------------
108 yıl önce dün, AÇASAM tarafından yeniden canlandırıldı. 1’nci Anafartalar Muharebesi için Gelibolu yarımadası Ocaklı mevkiinden yürüyüşe başlayıp, 45 kilometrelik intikal sonrasında, katıldığı muharebede şehit olan 20. ve 21. Alayların izinde yürüyen AÇASAM ‘ ın öğretim görevlileri, 10 Ağustos Anafartalar Zaferi’nin yıl dönümü öncesinde, dikkat çeken bir etkinliğe imza attı.
AÇASAM Merkez Müdürü Doç. Dr. Barış Borlat, 9 Ağustos 1915’ de, cepheye uzanan 45 kilometrelik intikalin önemini şöyle dile getirdi; ”Bir gün sonrası, büyük Zafer, 10 Ağustos Anafartalar” dedi.
Borlat; “ 1’nciAnafartalar Muharebesi 9 Ağustos 1915 günü gerçekleştirilmiştir. Bu muharebenin kritik birliklerinden bir tanesi de 7'inci tümen ve onun bağlısı olan 20 ve 21'inci alaylardır. 
Bu Alaylar özellikle Anafartalar Bölgesi'ne İngiliz çıkarması sonrasında israf halinde bulundukları mıntıka içerisinden intikale başlamışlar ve yaklaşık 45 kilometrelik bir intikal sonrasında Anafarta Ovası'na  ulaşmıştır.
BİR GÜN SONRASI BÜYÜK ZAFER..10 AĞUSTOS…
Birlikler Anafarta Ovası' na geldikten sonra,  9 Ağustos sabaha karşı başlayan muharebe esnasında özellikle 20 ve 21'inci alaylar, Damakçılık Bayırı istikametine yerleştirilen İngiliz makinalı tüfeklerinden dolayı ağır zayiat vermeye başlamışlardır ki, bu zayiata dair 20'inci alay komutanı Yarbay Halit Bey'in raporlarındaki ifadede şunu söylemektedir; ‘İngiliz makinalı tüfekleri susturulmadığı takdirde zayiatımız, şehit sayımız artacaktır.’
Kendisi belki ne ilginç bir rastlantıdır ki bu raporundan sadece 1 saat sonra yine İngiliz makinalı tüfeklerinin açmış olduğu ateşle tabur karargahından alay karargahına intikal ederken, geri çekilirken kendisi şehit düşüyor.
Aynı şekilde saat 14.30 civarında, 20’inci alay komutanının şehit olması sonrasında; kendisi ile birlikte taarruzu gerçekleştiren 21’inci alay komutanı Ziya Bey  yine aynı şekilde makinalı tüfek nedeniyle şehit oluyor.”
O günü, 9 Ağustos 1915 gününü anlatan Borlat; “Bu zaferi kazanan iki alayın da komutanlarının şehit olması sonrasında geriye çekilmesi suretiyle, Büyük Anafartalar Köy mezarlığı içerisine defin işlemleri gerçekleştirilmiş ve iki alay komutanımız da bugün koyun koyuna, Büyük Anafartalar Köy mezarlığında yatmaktalar.” İfadelerini kullandı.
ŞEHİT KOMUTANLARA, VEFA YÜRÜYÜŞÜ
108’inci yıl dönümünü kutlamış olduğumuz Anafartalar Zaferi’nin, Anafartalar Muharebesinin Anafartalar Zaferi’ne dönüşmesini sağlayan en kritik birliğin, 7'inci tümen bağlısı 20 ve 21’inci Alaylar olduğıunu anlatan Borlat;
“Şehit komutanlar, 45 kilometrelik bir intikal sonrasında Anafartalar Ovası’na gelmişler ve bu yol aslında onların yürüyecekleri son yol olmuştu. Zafer kazanmak için, adeta son defa yürümüşlerdi.
Zaten bu yürüyüş sonrasında kendileri muharebe alanında şehit olmuşlardı. Biz de bu sene ilk defa bu iki şehit komutanımızın yürümüş oldukları son yolun yürüyüşünü icra ettik ve bir vefa yürüyüşü gerçekleştirdik.
Bu yürüyüş ile birlikte aslında Anafartalar Zaferini kazanan ve bu zaferi kazanma esnasında şehitlik mertebesine ulaşan iki komutanımızın yürüdükleri son yolu, son ayak izlerini takip ederek onları anlamaya ve anmaya çalıştık.” dedi.
AÇASAM Müdürü Borlat, yürüyüşü gerçekleştiren ekibin, 20 ve 21’nci Alayların Molla Musa çiftliği bölgesindeki karargahlarının bulunduğu alandan dün sabaha karşı 03:30’da yürüyüşe başlattığını alattı.
Bolat; “20 ve 21’nci Alayı oluşturan Mehmetçikler ile aynı yolu yürüdük.  Büyük Anafartalar Köy Mezarlığı’nda bulunan, Şehit iki Alay komutanımızın mezarlarının başında yaptığımız dua ile anı yürüyüşünü tamamladık”  bilgisini paylaştı.
Cuma Deren