Uzmanların ‘büyük yıkıma neden olacak’ dediği Marmara depremine ilişkin açıklamalar sürerken bir yandan da kentsel dönüşümlere hız varildi. Çanakkale’yi de etkileyecek büyük deprem öncesinde yapılacak yeni yapıların sağlamlığı can kayıplarının önüne geçecek. Çanakkale’deki yapı dönüşümlerine yönelik açıklamalarda bulunan İnşaat Mühendisi Müteahhidi İsmail Acar, zamanın daraldığına dikkat ekerek Devlet, yerel yönetimler ve vatandaşların el ele vermesi gerektiğini dile getirdi.
6 Şubat sabahında Kahramanmaraş merkezli iki ayrı büyüklükteki depremde sarsıldık. 10 ili etkileyen deprem sonrasında Hatay’da da 6 üzeri iki deprem meydana geldi. Yıkımın çok olduğu 10 ilde 40 binden fazla vatandaş hayatını kaybederken binlerce kişi de yaralandı. Hasarlı binaların çok olması nedeni ile 13 milyondan fazla kişi evlerine giremez oldu. Her deprem sonrası olduğu gibi, asrın felaketi olan bu iki depremde de gözler yine inşaat sektörüne çevrildi. Kolonlar, betonda kullanılan malzemeler , müteahhit ve yapı denetimlerin onay verdiği binalar bir kez daha gündeme oturdu. Deprem Kuşağında olan Çanakkale’nin de olası bir Marmara depreminden etkilenebileceğini söyleyen uzmanların açıklamaları ile Çanakkale’de de gündem eski ve yeni yapılar oldu. İnşaat sektörünün soru yağmuruna tutulduğu bu zor dönemde İnşaat Mühendisi Müteahhidi İsmail Acar önemli açıklamalarda bulundu.
Bu Deprem Doğru Konutları Yapmamız Gerektiğini Öğretti
Kahramanmaraş merkezli Hatay ve diğer illerde yıkıma neden olan depremi değerlendiren İnşaat Mühendisi Müteahhidi İsmail Acar “Kahramanmaraş'taki deprem bizim aslında 1999 depreminden sonra unutup attığımız bazı durumlar var. Sanki deprem artık olmayacak şekilde yaşadık ve deprem bitti gibi bir izlenim vardı. Onları bizim önümüze tekrardan çıkardı. Biz aslında dedik ki ‘deprem bölgesindeyiz. Her an deprem olabilir. Depremde yaşamamız lazım’ dedik. Son deprem de bunları gösterdi ve şunu öğretti bize, depremin öldürmediğini, doğru konutların yapılmadığı için insanların yanlış yapılan projelerin altında kaldığını gördük. Onun için vatandaşlarımızı kaybettik. Yani bir deprem ‘doğru konutlar yapılmazsa bizim bu tarz ölümlere daha çok maruz kalacağız ve üzüleceğiz’ diye öğretti. bu son depremden sonra artık Marmara depremi konuşuluyor en çok” dedi.
Çanakkale ve İstanbul’u Depreme Hazırlamak Lazım
Uzmanların sürekli uyarı verdiği Marmara depreminde yaşanacak sorunlara da değinen ve Kahramanmaraş örneğini veren İsmail Acar, depremin 10 yıl içerisinde olması beklenirken devletin hem Çanakkale’yi hem de İstanbul’u bu sürece hazırlaması gerektiğini söyledi. Acar “Güney Marmara özellikle tahmininiz nedir? Yıkım ve kayıplar olarak büyük kayıplar olabilir mi? Yani illaki bizi hem İstanbul'dan Bundan en fazla etkileyecek illerin arasında ben Çanakkale olacağını düşünüyorum. Hem İstanbul'a ulaşmak da çok sorun olacak. İstanbul'daki bazı insanların depremden sonra Çanakkale'ye gelme durumları olacak. Bize o tarz şeylere hazır mıyız? Bunların yerinde bakılması lazım. Çanakkale özelinde. Ama bu İstanbul depremi işte artık bekleniyor. Belli süreçler, zamanlar doldu. Uzmanların söylediğine göre her an olabilir. Ama en fazla 8-10 sene içerisinde olacak belki. Çok da bir vaktimiz yok. Yani bir an önce Çanakkale'yi hem İstanbul'u bu kısa sürede deprem öncesine ve sonrasına hazırlamamız gerekiyor. İki şekilde hazırlamamız gerekiyor. Hem deprem sonrası için ki Maraş depreminde gördük. Yardımların gitmesi koordine olmak. Mesela yardımlar var. Ama koordine edilmemiş, insanlara ulaştırılmamış. Bunlarla ilgili hazırlıkların yapılması lazım ve devletin acilen taşın altına elinin hazırlıklara başlaması lazım. Depremden öncesine İstanbul ve Çanakkale'yi hazırlaması lazım.
Açıklamalarının devamında Deprem bölgesinde inşa edilen yapıları da değerlendiren İnşaat Mühendisi Müteahhidi İsmail Acar “Bizim üniversiteye hazırlattığımız bir risk raporu vardı. İnşaat Mühendisi Odasındayken de hazırlatmıştık. Bunu aynısını belediye ile üniversite de hazırladı. Oradaki haritada da Barbaros Bölgesi, Sarıçay'dan alışveriş merkezi tarafına olan ki Devlet Su İşleri'nin olduğu taraf, havaalanı olduğu taraflar, zeminleri sıkıntılı oldu, alüvyon zemin olduğu gösterilmişti. Hatta şu an yeni yapılan inşaatlarda Çanakkale Belediyesi oradaki yapılacak inşaat için zemin için Geo teknik raporu, Geo teknik projesi hazırlatıyor ve zeminde iyileştirme yapılıyor. Tüm Çanakkale'yi düşünürsek yine alüvyon zemini olarak riskli grupta sayılabilecek yerdir Barbaros .Mahallesinin olduğu taraflar. Orada da ayrı projeler yapılıyor ve zemin içinde ayrı bir güçlendir Sistemi yapılıyor. Kahramanmaraş'taki deprem 7.6 olarak gerçekleştir. Oradaki faydan uzaklık, depremin olduğu derinlik önemli. Burada Yeni yapılan binaları, yapı denetim sistemiyle yapılan binaları baz alınır. Çünkü ötekilerin nasıl yapıldığını bilmiyoruz. Yani yeni yapılan binaların 7 büyüklüğe kadar ben mukavemet dayanıklı gösterebileceğini düşünüyorum. Ama iki bin öncesi yapılan binalar için herhangi bir veri veremeyiz. Yani onların nasıl yapıldığı, nasıl projelendirildiği, hangi malzemeler kullandı onları bilmiyoruz. Onlar için bir şey diyemeyiz. Onlara da acilen çıkartılması lazım. Özellikle 1999 öncesi doksan dokuz öncelerinin risk büyüklüğü daha fazla” dedi.
Devlet ve Yerel Yönetim Elini Taşın Altına Koyması Gerekir
Acer “Önceliğimiz bence burada kentsel dönüşümün öncelikle devletimizin desteğiyle şartları biraz daha iyileştirip, yerel yönetimlerin desteğiyle vatandaşları dairelerine kentsel dönüşüme teşvik etmek gerekiyor. Şartlarını biraz daha iyileştirmemiz gerekiyor. Öncelikle devlet ve yerel yönetimi elini biraz taşın altına sokması gerekiyor. Oradaki yapı İlginç şeylerden kar amacı gütmemesi gerekiyor. Harçlarda olsun. Yani onlardan işte oradaki gelirleri de başka bir yerden devletimizin karşılaması gerekiyor. Ha yine o yapılacak, güçlendirmeler, fiber şey korunaklı kolonları güçlendirmeler yine binayı artı yüzde on, yüzde yirmi bir sağlamlaştırabilir. Ama tamamen riski sıfır etmez” dedi.
Artık Çok Fazla Süremiz Kalmadı
Sosyal konutlar başta olmak üzere, eski yapıların derhal yıkılması yerine yenilerinin yapılması gerektiğine de değinen Acer, uzmanların Marmara depremi hakkındaki söylemlerini de hatırlatarak çok fazla sürenin kalmadığını belirterek “Marmara depremi tehdit oluşturur. Benim fikrim bayağı ciddi bir tehdit oluşturur. Büyük Marmara depremi eğer olacaksa ve uzmanların dediği gibiyse artık süremiz çok kalmadı. Eski binaların daha fazla riskli olduğunu düşünüyorum. Eski binalar arasında sosyal konutlar da var. Sosyal konularda da uzun süreden beri gündemde olan belediyenin yapmayı planladığı ama bir türlü harekete geçilmeyen bir yer. Öncelikle orasının bence hareketlendirilmesi gerekiyor. Bir an önce binaların yıkılması ve yenilerinin yapılması gerekiyor. Çünkü en büyük hasarın oralarda olabileceğini düşünüyorum. Bunun yanında Kordon tarafındaki eski binalarda olabilir. Orada biraz daha başladı kentsel dönüşüm. Onlar kendileri bireysel olarak yapabiliyorlar. Ama bunu devletin kişinin ve müteahhittin inisiyatifine bırakmadan biraz mecburiyet, biraz da onların artık gelirlerini müteahhitlere bir şekilde senkronize edip yapması Burada en büyük iş yine devletimize düşüyor.
Denetlenmeler Artsın
Acer “İnşaat mühendisi olduğum için bana soruyorlar. Bizim binamız Dayanıklı mıdır? Nasıl yapılmıştır gel bak falan diye. Şu an onlarda da bir bilinç oluşmaya başladı. Umarım bu geçmez. Çünkü daha önceki süreçte de olmuştu. Hani biz bunlara ben kendim yaptığımız inşaatlarda, firmalara dikkat ediyoruz. Arkadaşlarımız da o konu hakkında yakın çevremize gayet güzel bilgileri var. Bben biraz daha bu denetimlerin artmasını inşaat mühendisliğinin biraz daha ön plana çıkmasını, onlara biraz daha fazla değer verilmesini istiyorum. Denetlenmesi gerektiğini, hatta müteahhitlere bir puan sistemi gelsin. Ehliyetteki gibi. Hani ceza alanının müteahhitte de denetlensin. Onar puan düşsün. Sonradan yetki belgeleri elinden alınsın. Yani bunu bir şekilde işte az önce dediğim gibi yani iyi müteahhit, vicdani müteahhit güzel yaptı. Öteki kötü. Öyle bir şey yok. Bunu riske edemeyeceğiz. Acilen eğitimlere başlatılması lazım. Hem inşaat mühendislerinin hem müteahhitlerin inşaatla ilgili herkesin bu tavsiyeler beni taşın altı gayet yani hem odadan inşaat mühendis odasından gerekirse Çevre Şehircilik'ten bakanlıktan eğitimlerini aldırmak lazım. Yoksa bizim için zaman kötü işleyecek” dedi.
