Geride bıraktığımız bir yılı İnşaat sektörüne verdiği etkiyi deprem örneği ile açıklayan Yıldız “imar mevzuatları, katlar derken maliyetlerin üst üste gelmesi, inşaat sektörünü ister istemez yedi şiddetindeki bir deprem gibi sarstı. Bize her ne kadar binaları sağlam da yapsak bu çerçevede baktığımızda ciddi bir sarsıntı geçirdik” dedi.
Çanakkale Müteahhitler Birliği Derneği Başkanı Salih Yıldız, 2022 yılının İnşaat sektörüne yönelik geride bıraktığı bir yılı değerlendirdi. Yıldız yaptığı değerlendirmede “ 2022 her şeyde olduğu gibi krizler, problemler, imar mevzuatları, katlar derken maliyetlerin üst üste gelmesi, inşaat sektörünü ister istemez yedi şiddetindeki bir deprem gibi sarstı. Bize her ne kadar binaları sağlam da yapsak bu çerçevede baktığımızda ciddi bir sarsıntı geçirdik. Ama ona göre yurt dışındaki talepler Türkiye genelinde ciddi bir alım kar yapı olduğu için ve kendi paralarına göre de bizim buradaki fiyatlarımız ucuz olduğu için konut fiyatları özellikle hem vatandaşlık almak hem de bina sahibi olmak kolaydı. Ama kendi vatandaşımız Türkiye’de ne yazık ki bu şartlarda ev alma şansını hemen hemen yitirmiş durumda. 2022'de ciddi bir maliyet artışı ve özellikle akaryakıt, enerji fiyatları hepimizi ciddi sarstı. Yani sırf konut almanın ötesinde, girdi maliyetlerinin yükselmesinden dolayı sanayici, üretici, yapıp satan esnaf ve özellikle müteahhitlik sektörü her konuda ciddi bir şekilde yüzde 400’lere varan maliyetlerle karşı karşıya kaldık” dedi.
Elimizde Konut Kalmadı
Çanakkale’de yapılan Köprü ve açılan tünellerle cazibesini arttırdığını bu nedenle konuta rağbet arttığını belirten Salih Yıldız “Normalde yüzde 50 satışlar varken yüzde 30’lara, 40’lara düştü. Düşüşler var. Fakat Çanakkale'nin bir avantajı var. Çanakkale bu konuda bir cazibe ortamı yarattı kendine. Bir köprünün yapılması. İki bu Kaz Dağları'nda yapılan Troya ve Asos tünelleri ciddi bir yaşam kalitesinin de yüksek olduğu bir yıl olduğu için satışlarımız oldu. Bizler de daire kalmadı. Tabii bu arada bu işin spekülasyonunu yapan artı Ahlaksızlığını yapan kesim de var. Yapanlar da şunlar. Bir ara gene biliyorsunuz faizler yüzde 69'lara çekildi. Bu arada rakamlara yüz, iki yüz arttıran insanlar oldu. Bunlar aracı kurumlar da olabiliyor. Diğer müteahhitler de oluyor. Biz müteahhitler birliği olarak kendi arkadaşlarımıza şunu hep söyledik. Biz 2 milyon liraya satıyorsak, böyle bir faiz düşüşünde kalkıp iki yüz yapmak ahlaksızlıktır. Yapmayın. Böyle bir olayı da zaten hiçbir arkadaşımız tenezzül etmedi. Çünkü olan hep tüketiciye oluyor ne yazık ki. Tüketici almaya kalktığında avantajlı alayım derken bu boyutu düşürdü. 2022 böyle ciddi bir sarsıntıyla geçti ama 2023 ne olacak göreceğiz şimdi” dedi.
Alım Gücü Az Konut Üretimi Kısıtlı Olacak
Yaşanan ekonomik zorluklar nedeni ile konut satışlarının düşeceğinden dolayı konut üretiminin de az olacağına dikkat çeken Çanakkale Müteahhitler Birliği Derneği Başkanı Salih Yıldız, bundan sonraki süreç ile ilgili şunları söyledi “Üretip satamadıktan sonra stok yapacak halimiz yok. Yani binayı üst üste koysanız ne olur? Yaptınız. Satamazsanız belli bir iki sene sonra zaten o binalar harabeye dönüşüyor. Alım gücü düşük olan bizim toplumumuzda ne yazık ki bundan sonraki konut üretimi ister istemez kısıtlı olacaktır. Bunun en büyük sebeplerinden biri de arsa olayıdır biliyorsunuz. Özellikle bizim Çanakkale'ye mahsus.
Daralmış bir alanda arz talep olayı dengeleri eğer sağlanmazsa, yüzde 50 aldığınız bir arsada sizin alacağınız binanın değeri yüzde 100 artıyor. Düşünün, 10 tane bina yapıyorsunuz, 50’sini arsa sahibine yapıyorsunuz, 50’sini kendinize yapıyorsunuz. Sizin yaptığınız 50 dairenin maliyeti 100 dairelik maliyeti. Arsa olarak düşündüğümüzde. Bunu sattığınızda 1 milyon liraya mal ettiğiniz bir daire 2 milyon liraya mal etmiş oluyorsunuz . Paranızı kullanıyorsunuz, risklere giriyorsunuz, artı çevre düzenlemesi, otoparklar vesaire ciddi rakamlarla karşı karşıya geliyorsunuz” dedi.
İnşaat Sektöründe Her Şey Flu
Vatandaşın kredi çekmekte kararsız kaldığı, geleceğini göremeyen müteahhidin çekingenliği nedeni ile sektörün sürecinin flu olduğunu belirten Çanakkale Müteahhitler Birliği Derneği Başkanı Salih Yıldız “Şimdi bugün 0,69’la gelen bir olayda almaya kalksanız 1milyon lira kullandığınızda 14 küsür, 15 bin lira civarında aylık taksit ödemek zorundasınız. Şimdi on beş bin lirayı ödemek için getirilen şartlar var Kirada olacaksın, evin olmayacak. Böyle bir olayda çocuğun olacak bir de olursa, okuyorsa hele, masrafları görüyorsunuz. Böyle bir olayda en az 70 bin lira bir maaşın girdiğin olacak ki, 15-20 bin liralık bir taksit, artı diğer giderlerin kira fiyatları malum. Bu da ciddi bir belirsizlik getiriyor ve şu an flu. Birçok arkadaşımız birliğimizdeki üyelerimiz soruyor. Nasıl olacak bu işler? Diğer müteahhit arkadaşlar da soruyor bize sık sık. Şu an belirsizlik var. Hem kredi kullandırmada bankalar kararsız. Hem kredi alacak vatandaş kararsız. Tapu harçları ciddi bir olay. Ben sık sık gündeme getiriyorum. Diyorum ki devlet sosyal devlet yapısını eğer koruyorsa ve böyle olduğunu iddia ediyorsa vatandaşın ev sahibi olabilmesi için imkanları daha da genişletmesi ve alabildiğine alım gücünü destekleyecek ve tetikleyecek olaylar olmalı. Başta KDV'ler var. KDV yüzde sekize indirdik dediler. Halbuki biz yüzde birle fatura kesiyorduk. Şimdi yüzde yedi Bir daha yük geldi. Sanki avantajmış gibi gösterildi ama değil. Ha nerede büyük? 150 metrekare üzerindeki binalarda İstanbul'da, büyük şehirlerde, Adana'da, İzmir'de, Antalya'da, Bursa'da bunlar ciddi rakamlar avantaja dönüştü. Ama orta sınıfın alacağı, yüz 50 metrekarelik ekonomik konutların rakamı yüzde 7 artı KDV düşmedi. Bunu bir kere anlatmamız lazım. Böyle olunca da bu bir maliyet arttı. Tapu harçları biz şunu sık sık gündeme getiriyoruz. Diyoruz ki tapu araçlarını uygun olması halinde insanlar reel değerlerini göstereceklerdir, satış değerlerini. O zaman 1 milyon lira gösteriyorsa eğer bire indirilirse, 2 milyon satmışsa, 2 milyona gösterir. Bugün ne yazık ki birçok insan aldığı fiyata gösteremiyor. Çünkü çıkamıyor. Harçlar ve vergiler yüksek olduğu için mecburen bu olaya gidiyoruz” dedi.
Cuma Deren
