Türkiye Büyük Millet Meclisi, Meclis Araştırması Komisyonu aldığı karar gereğince, 7-8-9-10 Eylül tarihlerinde müsilaj sorununun gözlemlenmesi ve konuyla ilgili yürütülen faaliyetler ile alınması gereken tedbirlerin değerlendirilmesi amacıyla Marmara Denizinde ve Marmara Denizine kıyısı olan İller olan İstanbul, Kocaeli, Bursa, Balıkesir, Tekirdağ, Yalova ve Çanakkale’de incelemeler gerçekleştirildi. Bu kapsamda Çanakkale’ye gelen Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) Müsilaj Sorununu Araştırma Komisyonu, Çanakkale'deki Dardanos Sabit Film Entegreli İleri Biyolojik Atık Su Arıtma Tesisi'nde incelemelerde bulundu.
Marmara havzasındaki yoğun nüfus nedeniyle kentsel, endüstriyel ve tarımsal atıkların yeterli arıtmaya tabi tutulmadan Marmara'ya ulaşması kirliliğin artışına neden oldu. Küresel iklim değişikliğiyle de deniz suyu sıcaklığının da yükselmesi, Marmara Denizi'nin durgun yapısı beraberinde birçok sorunu da getiriyor. Bunlar denizlerdeki ekolojik yapıyı olumsuz yönde etkilerken, kirlilik miktarının artışına, deniz suyu sıcaklığının yükselişi ve Marmara Denizi'nin durgun yapısı eklendiği zaman müsilaj sorunu ortaya çıktı. Geçtiğimiz Kasım ayında ortaya çıkan Müsilaj’ın kıyılardan ve denizlerden temizlenmesi için de Türkiye Büyük Millet Meclisinde Müsilaj Sorununu Araştırma Komisyonu kuruldu.
2021 Haziran başında daha görünür hale gelen müsilaj sorunuyla ilgili Bakanlıklar tarafından hızla çalışmalara başladı. Bir yandan temizlik ve denetim faaliyetleri yürütülürken; Marmara Denizindeki kirliliğinin giderilmesi amacıyla Çevre ve Şehircilik Bakanlığı koordinasyonunda Marmara Denizi Havzası'nda yer alan valilikler, yerel yönetimler, ilgili kurum ve kuruluşlar, sivil toplum kuruluşları ve akademisyenlerin katılımlarıyla “Marmara Denizi Koruma Eylem Planı” hazırlanarak, 06.06.2021 tarihinde kamuoyu ile paylaşıldı. Marmara Denizi Eylem Planı çerçevesinde öngörülen işlerin belirtilen sürelerde tamamlanabilmesi için gereken çalışmaların bir bütünlük içerisinde yürütülebilmesi amacıyla Çevre ve Şehircilik Bakanı başkanlığında; “Marmara Denizi Eylem Planı Koordinasyon Kurulu” oluşturuldu. Anayasanın 98 inci ve Türkiye Büyük Millet Meclisi İçtüzüğünün 104 üncü ve 105 inci maddeleri gereğince Meclis Araştırması Komisyonu kuruldu. 5 siyasi parti grubunca verilen 10 adet önergeyle kurulan komisyon Marmara Denizinde ve Marmara Denizine kıyısı olan İller olan İstanbul, Kocaeli, Bursa, Balıkesir, Tekirdağ, Yalova ve Çanakkale’de incelemeler gerçekleştirildi.
Başta Marmara olmak üzere denizlerde ortaya çıkan müsilaj sorununun çözümü için kurulan TBMM Müsilaj Sorununu Araştırma Komisyonu son olarak Çanakkale'ye geldi. AK Parti İstanbul Milletvekili Mustafa Demir'in başkanlığındaki 11 kişilik komisyona, Çanakkale Valisi İlhami Aktaş ve Çanakkale Belediye Başkanı Ülgür Gökhan eşlik etti. İncelemede, Çevre ve Şehircilik İl Müdürü Bekir Çelen, İl Tarım ve Orman Müdürü Erdem Karadağ ile ilgili kurum temsilcileri hazır bulundu. Denizlerdeki müsilaj sorununun araştırılması amacıyla kurulan TBMM Müsilaj Araştırma Komisyonu üyeleri, Çanakkale'de, Güzelyalı Dardanos Sabit Film Entegreli İleri Biyolojik Atık Su Arıtma Tesisinde incelemelerde bulundu.
TBMM Müsilaj Sorununu Araştırma Komisyonu üyeleri, Çanakkale Belediye Başkanı Ülgür Gökhan, Çanakkale Belediye Başkan Yardımcıları, Çanakkale Belediye Meclis Üyeleri, İl Özel İdaresi Genel Sekreter Yardımcısı Celil Sezgin, Çevre ve Şehircilik İl Müdürü Bekir Çelen, Tarım ve Orman İl Müdürü Erdem Karadağ ve ÇOMÜ Öğretim Görevlileri ile Çanakkale Belediyesi Dardanos-Güzelyalı İleri Biyolojik Atık Su Arıtma Tesisi incelemesinde bulunarak kokusuz ve estetik arıtma teknolojisi, şok yüklemelere karşı dayanıklılık ve düşük işletme maliyeti gibi avantajları olduğu, bakterilerden yararlanarak klasik aktif çamur sistemine göre daha fazla biyokütle içeren bir proses olan Sabit Film Entegreli Aktif Çamur Sistemi (İFAS) arıtım sisteminin kullanıldığı, havalandırma havuzu içerisine entegre edilen sabit filmler sayesinde bakteriler hem askıda hem tutunarak büyüdüğü ve bu sistem ile dar alanda daha çok su arıtılarak daha az oksijen harcanarak az çamur çıkan Çanakkale Belediyesi Güzelyalı-Dardanos Atık Su Arıtma Tesisi hakkında Çanakkale Belediyesi Çevre Mühendisi İrem Bengisu Erol’dan bilgi aldılar.
Hassasiyetle Üzerinde Durduğumuz Konu Kirliliğin Önüne Geçmek
Yaptıkları çalışmalarla ilgili açıklamalarda bulunan AK Parti İstanbul Milletvekili ve TBMM Müsilaj Komisyonu Başkanı Mustafa Demir, "Marmara Denizi'nde müsilaja neden olan etkenleri ortaya çıkarmak buradaki hedefimizdi. Marmara'da müsilaja neden olan 3 önemli etken olduğu söylüyorlar. Bunlardan bir tanesi küresel ısınma nedeniyle Marmara Denizi'nin suyunun ısınması, ikincisi Marmara Denizi'nin jeolojik yapısı münasebetiyle suyunun durgun olması. Yani iki tane küçük boğazdan beslenmesi. Üçüncüsü ise Marmara Havzası'nda yaklaşık 25 milyon insan yaşıyor. İşte bu 25 milyon insandan dolayı da kirletilmesidir. Kirlilik söz konusu olduğunda buna baktığımızda bunlardan biri evsel ve kentsel atıklar, ikincisi sanayi ve endüstriyel atıklar, üçüncüsü de gemi taşımacılığı münasebetiyle gemilerin bıraktıkları sintine suları ve diğer kirleticiler. Bu üç etkene baktığımızda komisyon olarak üzerinde hassasiyetle durduğumuz konu şüphesiz kirletilmesinin önüne geçmektir" dedi.
Hedefimiz Marmara’yı Olduğu Hedefe Getirmek
Kasım ayının sonuna kadar komisyon üyeleri olarak çalışmalarının devam edeceğini kaydeden Komisyon Başkanı Demir, sözlerine şöyle devam etti "Bir rapor hazırlayacağız. Raporda da teşhisi yaptık sayılabilir. Yani şu anda teşhisi en azından biliyoruz. Çünkü nedenlerini biliyoruz. Tedavisini gördük. Çünkü ileri biyolojik arıtma tesisleri ile bu Marmara Denizi'nin kirliliğinin önüne geçilebildiğini görüyoruz. Bunun sürdürülebilmesi son derece önemli. Bu tesislerin yapımı çok maliyetli ve bunların işletilmesi, sağlıklı, bilinçli bir şekilde çalıştırılması gerekiyor. Bunlarda son derece önemli. Başta İstanbul olmak üzere birçok yere gerçekten ileri biyolojik tesislerinin acilen yapılması gerektiğini biliyoruz. Bununla ilgili bir rapor oluşturacağız. Bu raporu TBMM'ye takdim edeceğiz. Sonra da yürütmeye takdim edeceğiz. Ümit ediyoruz ki, tüm arkadaşlarımızın ortak gayesi Marmara'yı, müsilajla gördüğümüz problemin daha büyük sıkıntılarla karşılaşmaması ve nihai hedefimiz ise Marmara'nın olması gereken düzeye getirilmesi çalışmasıdır."
Cuma Deren
