104 Yıl Sonra Dedelerini Gözyaşları İle Andılar
Mehmetçiğin destan yazdığı Çanakkale savaşlarında 104 yıl önce şafak vakti karaya çıkarma yapan Avusturalya ve Yeni Zelanda askerlerinden oluşan Anzak birlikleri büyük kayıplar vermişti. 104 yıldır, her yıl Anzakların karaya çıktığı şafak vaktinde Anzak Koyunda Şafak ayini yapılıyor. Bu yıl da yaklaşık Bin 200 Anzak’ın katıldığı Şafak ayini yapıldı.
Uyku Tulumlarının İçerisinde Ayini Beklediler
Anzak Çıkarması’nın 104’üncü yıl dönümünde yaklaşık bin 200 Anzak, geceden geldikleri Anzak Koyunda sabaha kadar uyku tulumlarında ayini beklediler. Gelibolu Yarımadası Tarihi Milli Parkı’nda, Arıburnu önündeki Anzak Koyu’nda şafak vakti savaşta hayatını kaybeden atalarını anmak için buluşan Anzaklar, gece geç saatlerinde koya geldi. Uyku tulumları içerisinde ayini bekleyen Anzaklar, alana kurulan dev ekranlardan savaş ile ilgili belgeseller, savaşa katılan askerlerin anılarının anlatıldığı röportajları da izledi.
Dedelerini Gözyaşlarıyla Andılar
Avustralyalı ve Yeni Zelandalılardan oluşan yaklaşık bin 200 kişilik grup, gece Çanakkale kent merkezinden Gelibolu Yarımadası’na geçti. Şafağın sökmesini bekleyen Anzaklar geceyi uyku tulumlarının içerisinde geçirdiler.
Şafak ayini saat 05.30’da, Merasim Kıtası’nın tören alanına gelmesiyle başladı. Türkiye’yi Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy ve Çanakkale Savaşları Gelibolu Tarihi Alan Başkanı İsmail Kaşdemir'in temsil ettiği ayinde, ayrıca Yeni Zelanda Meclis Temsilcisi Trevor Mallard, Avustralya Genel Kurmay Başkanı Angus Campbell ile çok sayıda yerli ve yabancı yetkili yer aldı.
Şafak ayininde, harekat boyunca hayatını kaybeden Avustralya, Yeni Zelanda ve Türk askerleri için saygı duruşu yapıldı.
"Sonsuza Dek Sürecek Bir Bağ Kurduk"
Anzakların hayatlarındaki gri tonların, onları çekici kıldığını ifade eden Avustralya Genelkurmay Başkanı Angus Campbell, şöyle konuştu "Bir asırlık anılar, bir asırlık yaşanmışlıklar karmaşıklıklarını ortaya koydu. Şehirden gelenler vardı, köyden gelenler vardı, genci vardı, yaşlısı vardı. Farklı onlarca sebeple orduya katılanlar vardı. Binlerce insan öldü. Binlercesi eve yaralı geldi. Onların deneyimlerini anlamamız için bireysel hikâyelerine bakmamız gerekir. Türkiye, Yeni Zelanda ve Avustralya bu yerde yaşananlarla sonsuza dek sürecek bir bağ kurmuştur. Bu şafakta, onları hatırlamak için Avustralya ve Yeni Zelanda’dan ve dünyadaki diğer şehir ve kasabalardan bir araya geldik. Unutmayacağız."
Konuşmasının devamında Gelibolu hikayesi, kollektif tarihimizde silinmez bir iz bıraktı diyen Campbell “ Bu, ulusumuzun temel hikayelerinden biridir. Bizim için önemi bu hikayenin defalarca anlattığımız basit bir hikaye olduğu için değil, birçok Avustralyalı’nın hikayesi gibi, karmaşık bir hikaye olduğu için. Anzakları bu kadar çekici kılan, hayatlarındaki gri tonlar olmuştur. Bir asırlık anılar, bir asırlık yaşanmışlıklar karmaşıklıklarını ortaya koydu. Şehirden gelenler vardı, köyden gelenler vardı. Genci vardı, yaşlısı vardı. Korku ve öfke, üzüntü ve neşe. Tüm duyguları yaşadılar. Bazıları macera arayışında orduya katılırken, bazıları düzenli bir gelir için katıldı. Bu ikisinin dışında farklı onlarca sebeple orduya katılanlar vardı. Binlerce insan öldü. Binlercesi eve yaralı geldi, fiziksel ya da psikolojik olarak. Ya da her ikisi birden. Diğerleri eve geldi ve hayatlarına devam etmeye çalıştılar. Kolektif bir grup haline gelmiş bireylerdi. Ancak, onların deneyimlerini anlamamız için bireysel hikayelerine bakmamız gerekir."
Gazi Mustafa Kemal Atatürk’ün Mektubu Okundu
Törende ayrıca Gazi Mustafa Kemal Atatürk’ün 1934 yılında Anzak annelerine hitaben yazdığı mektup, Türkçe ve İngilizce olarak okundu. Atatürk’e ait olan mektupta şu ifadeler yer alıyor: "Uzak memleketin toprakları üstünde kanlarını döken kahramanlar; burada dost bir vatanın toprağındasınız. Huzur ve sükun içinde uyuyunuz. Sizler Mehmetçiklerle yan yana, koyun koyunasınız. Uzak diyarlardan evlatlarını harbe gönderen analar; gözyaşlarınızı dindiriniz, evlatlarınız bağrımızdadır. Huzur içindedirler ve huzur içinde rahat rahat uyuyacaklardır. Bu toprakta canlarını verdikten sonra artık bizim evlatlarımız olmuşlardır."
Törende konuşmaların tamamlanmasının ardından anma duası yapıldı. Türkiye, Avustralya ve Yeni Zelanda’nın yanı sıra savaşa katılan ülkelere ait çelenkler, Anzak yazısının bulunduğu kaideye bırakıldı. Şafak ayini, Türkiye, Avustralya ve Yeni Zelanda milli marşlarının çalınması bayraklarının göndere çekilmesiyle sona erdi.
Haber: Cuma Deren
Fotoğraf: İHA
