Er meydanına çıkan pehlivanların kispetlerini diken İrfan Usta, er meydanlarına adeta imasını atıyor. Biga’da yaşayan 80 yaşındaki İrfan Usta Mesleğinin son temsilcilerinden biri olurken ilerleyen yaşına rağmen ilk günkü heyecanla çalışıyor.
Mesleğin usta-çırak ilişkisine göre yapıldığı dönemde 13 yaşında Mustafa ustanın yanına kispet dikimi için çırak olarak işe girdi. Türk Ata Sporu Yağlı Güreşlere Mustafa Ustası ile birlikte hizmet eden İrfan Şahin 1967 yılında ustası hayatını kaybedince 25 yaşında kispet ustası oldu. Er meydanının Koçyiğitlerine kispet diken Şahin Usta, 67 yıllık meslek hayatında yaklaşık 16 bin kispet dikti. Kırkpına r Yağlı Güreşleri başta olmak üzere bir çok ilde gerçekleştirilen çeşitli güreşlerde, İrfan ustanın el yapımı kispetlerini giyen pehlivanlardan 4’ü altın kemer almayı başardı. İrfan Şahin, halen mesleği yapan Samsunlu Uğur Kesen, Bigalı Mehmet Derse ve Manisalı Murat Boncuk'u yetiştirip, mesleğin devamını sağladı. Bigalı Kispet Ustası İrfan Şahin, Kültür ve Turizm Bakanlığı'nın Birleşmiş Milletler Eğitim, Bilim ve Kültür Örgütü’nün (UNESCO) 2012 yılında Somut Olmayan Kültür Mirası Yaşayan İnsan Hazinesi seçildi.
Dönemin En İyi Pehlivanlarının Kispetlerini Tamir Ederdim
Kıspet yapımına nasıl başladığı ve zirveye nasıl çıktığı ile ilgili bilgiler veren İrfan Şahin, çırak olarak başladığı mesleğinde dönemin en iyi pehlivanlarının kispetlerini tamir ederek başladığını belirterek “67 yıldır bu zanaat içindeyim. Çırak olarak başladığım Mustafa ustamın yanında bu kispet işi çok hoşuma gitti. Benim ustam hayvanlara yularlar, eğerler yapıyordu. O zamanların yiğit pehlivanları İbrahim Karabacaklar, Mehmet Ali Yağcılar, Kör Sezailer, Ordulu Mustafalar, Kara Aileler kispetlerini yaptırmak için geliyorlardı. Bende kispetlerini tamir ediyordum. Ama canı gönülden bu işi yapıyordum. Askere gidip geldikten sonra ustamın yanında başladım. Bu zanaata vakıf oldum. Ustam bütün işleri bana bıraktı. Ustam 1967 yılında vefat etti” dedi.
Bizi Öksüz Bırakma Dediler
Ustalarının vefat etmesinin ardından kispet yapımında yalnız kaldığını ve bu süreci ile ilgili de bilgiler veren İrfan Usta “Türkiye’de iki tane kispet ustası vardı. Bir tanesi İstanbullu Hidayet usta, diğeri ise Bigalı Mustafa Ustaydı. Hidayet usta da vefat edince, 26 yaşında Türkiye’de tek olarak kaldım. Bütün yiğit pehlivanlar ama ustam çok gençsin, bizi öksüz, yalnız bırakma dediler. Allah bana güç kuvvet verdi. Bu yiğit pehlivanları ne öksüz ne de yalnız bıraktım. Ve yiğit pehlivanlardan çok saygı ve sevgi gördüm. Bugüne kadar yaklaşık 16 bine yakın kispet diktim. 4 tane altın kemer sahibi olan yiğit pehlivanların kispetini dikmek bana nasip oldu” dedi.
Deri Kokusunu Almadan Duramıyorum
UNESCO süreci ve mesleğine olan tutkusu ile ilgili de bilgiler veren İrfan Şahin “ UNESCO’dan geldiler. Sen bu mesleği 50-55 sene yapmışsın. Dosya hazırlandı. Sonrasında Kültür ve Turizm Bakanlığı'nın Birleşmiş Milletler Eğitim, Bilim ve Kültür Örgütü’nün (UNESCO) 2012 yılında Somut Olmayan Kültür Mirası Yaşayan İnsan Hazinesi seçildim. Bu deri kokusunu almadan duramıyorum” dedi.
Kispetler Biga’yı Tanıtıyor
Dönemin Cumhurbaşkanlarına da kispet yaptığını ve kispetlerin müzelerde sergilenerek biga’nın tanıtıldığını dile getiren İrfan Usta “ 67 yıldır bu mesleği yapıyorum. Rahmetli Cumhurbaşkanı Süleyman Demirel, Turgut Özal’a bedenine göre kispet yaptım. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan Başbakan iken kendisine kispet yaptım. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan geçen sene Biga’ya geldiğinde de Biga Belediye Başkanımız Bülent Erdoğan, İrfan abi Cumhurbaşkanımıza bir tane kispet hediye edelim dedi. Kendisine bedenine göre kispet hediye ettim. Tabi verilen bu kispetlerin hepsi müzede Kispetlerin üzerinde Biga yazıyor. Çanakkale’yi, Biga’yı en iyi şekilde tanıtıyoruz. Birçok bölgelerde bu yiğit pehlivanları kispetsiz bırakmadık. Allah nasip ederse de bırakmayacağız” dedi.
Cuma Deren