Yüz Yüze eğitimi bir süre rafa kaldıran ve Eğitim Bilişim Ağı (EBA) üzerinden derslerin gerçekleştireceği, okulların kapalı olacağı haberi yine esnafı etkiledi. Konfeksiyon sektöründe hizmet veren esnaflar okul öncesi hazırladığı okul üniformaları ve kıyafetleri satamadı. Bazı derslerin EBA üzerinden verilmesi ve Milli Eğitim Bakanlığının ‘yok yazılmamak kaydıyla isteyen çocuğunu okula göndermeyebilir’ şartı okulları boş bırakırken, rafları da olduğu gibi bıraktı. Okul kıyafetleri satan esnaf Hilmi Erkal yaptığı değerlendirmede “Koronavirüs sürecinde de hazırlık yaptığımız eğitim öğretim yılında 6 aydır hazırladığımız Okul kıyafetlerini bir şekilde nasıl satarız, yüz yüze eğitim başlamazsa bu durum ekonomik açıdan bize ne kadar zarar verir bunu tahmin bile edemiyoruz” dedi.
Çin’in Wuhan Kentinden başlayan ve dünyaya yayılarak etkisini hala sürdüren Koronavirüs gölgesinde tüm dünyada olduğu gibi, ülkemizde de okullar kapılarını açtı. Bazı Derslerin Online olarak Eğitim Bilişim Ağı (EBA) üzerinden verilmesine rağmen baz dersler de okullarda yüz tüze verilecek. Ancak yok yazılmamak kaydıyla isteyen çocuğunu okula göndermeyebilir. Bir çok tereddüt altında başlaya okullar veliler kadar esnafı da etkiledi. Kırtasiye malzemeleri ve okul üniforma ve elbiseleri rafta kaldı. Her yıl okul öncesinde büyük bir telaş yaşayan veliler, çocukları için alış veriş yaparken bu yıl tereddütte kaldılar. Okulların belirsizliği velilerin kafasını karıştırırken, kırtasiye ve okul kıyafetlerine olan talep de yüzde 90’lara kadar azaldı.
Uzun yıllardır Çanakkale Merkezde faaliyet gösteren okulların kıyafetlerini satan ve Konfeksiyondaki son durum değerlendirmesi yapan Hilmi Erkal yaptığı açıklamada eğitim öğretim yılı için hazırlanan okul kıyafetlerinin vitrinlerdeki cansız mankenlerin üzerinde kaldığını ifade ederek “Okulların ne zaman açılacağı ve hangi şartlarda açılacağı çok merak edilen bir konuydu. Belki okullarda yüz yüze eğitim konusu okul kıyafetleri sattığımız için bizi direk ilgilendiriyor ve bu süreci uzun süreden buya takip ediyoruz. Konuya bir bütün olarak bakacak olursak okul öncesine ve okula yeni başlayan 1. Sınıflar öğretmenler eşliğinde yüz yüze eğitim görmeleri şart. Süreci de az önce dediğim gibi yakından takip ediyoruz. Nedeni de Koronavirüs sürecinde de hazırlık yaptığımız eğitim öğretim yılında 6 aydır hazırladığımız Okul kıyafetlerini bir şekilde nasıl satarız, yüz yüze eğitim başlamazsa bu durum ekonomik açıdan bize ne kadar zarar verir bunu tahmin edebilmek. Şu an baktığımızda ve bir değerlendirme yaptığımızda 2020-2021 sezonu tahmin ediyorum ki okul kıyafetleri satışı olsun diğer öğrenciler ile ilgili hizmet ve kırtasiye satışları olsun tamamen zarar olur” dedi.
Soru İşareti Yaratıp, Tercih Velilere Bırakılmamalıydı
Milli Eğitim Bakanlığının okullar ile ilgili yaptığı açıklamalara da değinen Hilmi Erkal “ Çanakkale’ de bulunan liselerin öğrenci kıyafetlerine kadar, tüm okul kıyafetlerini 6 ayda hazırladık. Bu okul sayısı olarak da 32 okul yapıyor ve bu okullarda okuyan öğrencilerin, okul kıyafeti satışını ben yapıyorum. Şimdi tüm okul kıyafetleri hazır ama satış, öğrenci velilerinin tedirgin. Sağlık Bakanlığı ve Milli Eğitim Bakanlığından yapılan uyarı ve talimatların bence tam değil de yarım bir şekilde uygulanması dolayısı ile tedirginliği artırıyor. Milli Eğitim Bakanlığı ‘İsterseniz çocuğunuzu yüz yüze eğitime gönderirsiniz, isterseniz de çocuğunuzu uzaktan eğitim ile eğitim ve öğretimine devam eder’ tercihini veliye bıraktı. Bu durum böyle olmamalıydı. Bu konu ile ilgili karar daha önceden alınmalı veliye ‘isterseniz’ diye bir seçenek bırakılmamalıydı. ya okullar açılmalı ve eğitim öğretim yüz yüze yapılmaya başlamalıydı, yada okullarda açılmayacak EBA üzerinden uzaktan eğitime devam edilecek denmeliydi” dedi.
Kıyafetler Hazır Satış Yok
Her yıl Kasım Ayı itibari ile bir sonraki yılın hazırlıklarına başladıklarını, bu yıl da aynı şekilde hazırlıklara başladıklarını ve Koronavirüs yokken siparişlerin verildiğini belirten Hilmi Erkal, gelinen noktada satışların yüzde 90 azaldığını belirterek “Biz okul kıyafetlerinin bir sonraki eğitim öğretim yılına hazır olması için hazırlıklarımızı her yıl Kasım Ayının 15’inden sonra siparişleri veriyoruz. Bu siparişlerimiz üç yada beş ay içerisinde tamamlanıyor ve tamamı bize gönderiliyor. Ben Çanakkale’de 32 okulun kıyafetlerinin satışını yapıyorum. Bu okullara arsında belde ve ilçelerde mevcut. Ancak bu yıl için hazırlıklarımızı yaptığımızda Koronavirüs durumu yoktu. Şimdi okul kıyafetlerimiz hazır ama maalesef satış yok. Geçen senenin 1 Ağustos’tan 30 Ağustosa kadar günde 30-35 takım okul kıyafeti satışı vardı. Bu sene bu satış sayısı 3 yada 5 takıma düştü. Hatta çoğu gün bu sayılara bile ulaşamıyoruz. Geçen seneye oranla öğrenci kıyafetlerinin satışında %90 düşüş var. Milli Eğitim Bakanlığının çocuğunu okula göndermesi konusundaki kararı da velilere bırakında bu durumda en az %50 velinin çocuğun okula göndermemesi anlamına geliyor. Oradan da bir düşüş var. Veliler çocuklarına okul kıyafeti almaya geldiklerinde ya okullara kapanırsa ve bir daha açılmaz ise ne olur, giyilmediği sürece okul kıyafetlerini geri alır mısınız gibi sorular soruyorlar. Tabi bunun nedeni belirsizlik” dedi.
Kredilerimizi Ödeyemiyoruz, Devletten Destek Bekliyoruz
Esnafların satışların düşmesi yüzünden girdiği borçlar yüzünden zordurumda kaldığını da belirten Ercan “Tabi birde bu durumun ekonomik açıdan sonuçları var. Şimdi mesela açık açık söyleyeyim. Bu ay birkaç gün sonra 60 milyar ama benim cebimde 5 bin TL var. Nasıl ödeyeceğiz 55 milyarı. Ekonomik olarak eğer varsa hazırda paranız oradan ödersiniz, yoksa a gördüğünüz gibi Çanakkale’ de bu nedenle işyerleri dükkanlar kapanıyor. Sadece Çanakkale'de değil Türkiye genelinde hatta dünya genelinde de fabrikalar, işyerleri kapanıyor. Yabancı ülkeler okullarını açıyor duruma bakıyor yeniden açıyor vaka sayısı yükselirse yeniden kapatıyor. Okullar 21 Eylül’de açıldı. Bende bir süre bu 2 hafta olabilir 1 ay olabilir bir deneyecekler vaka sayılarının artışına yada azalışına göre bu süreyi uzatacaklar yada okullarda yüz yüze eğitime yine ara verecekler. Ancak tahmin ediyorum ki bu durum bu belirsizlik 2021 Ocak ve Şubat ayına kadar devam edecek. Bu belirsizlikte şimdi olduğu gibi tabi ki satışlara yansıyacak. Bizim okul kıyafetlerini diktirdiğimiz firmalara verdiğimiz çekler var bu sürece kadar bu çeklerin vadesi de gelecek. Endişemiz zaten bu. Çek ödemelerimiz kredi ödemelerimiz aksayacak. Amacımız şu an satış yapıp kar yapmak değil vadesi gelince borcumuzu ödeyecek satışlar yapmak. Devlet bizim gibi zor durumda olan ve Pandemi nedeni ile iş yapamayan esnafa faizsiz uzun vadeli kredi sağlaması lazım. Buna benzer özellikle çiftçilere hayvan yetiştiricilerine faizsiz kredi imkanı sağlanıyorsa bu zor günlerde çek ve kredi ödemeleri bir süre sonra çok ciddiye sıkıntıya girecek esnada acil yardım gerekiyor. Bu arada çalışanlarımızın bir kısmı da kısa çalışma ödeneğinde ve biz çalışanlarımız zor duruma düşmesin diye kısa çalışma ödeneği miktarını asgari ücrete tamamlayarak çalışanlarımıza veriyoruz ki mağdur olmasınlar diye. Kısaca esnafa bu dönem faizsiz uzun vadeli kredi desteği verilmesi şart” dedi.
Cuma Deren