Türk donanmasına uzun yıllar hizmet veren TCG Uluçalireis Denizaltısı'nın 14 metre yüksekliğindeki periskobu, Çanakkale Deniz Müzesi Komutanlığı'na ait müzenin bahçesinde sergileniyor.
1944 yılında Amerika Birleşik Devletleri’nde yapılan ve 1971 yılından itibaren 30 yıl boyunca Türk Donanması’nda kullanıldıktan sonra İstanbul'daki Rahmi M. Koç Müzesi'nde sergilenen TCG Uluçalireis Denizaltısı'nın periskobu, yaklaşık 7 yıl önce Çanakkale'ye getirilmişti. Çanakkale Deniz Müzesi Komutanlığı'nın bahçesindeki boş bir alana monte edilen periskopla Çanakkale Boğazı, Ege ve Marmara denizleri girişinden itibaren gözlemlenebiliyor.
Denizi sevdirmek, tanıtmak ve yaygınlaştırmak adına gerçekleştirilen proje kapsamında halka hizmet veren periskop, 1,5/6 büyütme oranıyla uzak mesafeleri yakınlaştırabiliyor. Çanakkale Boğazı'ndan geçen gemilerin direk başı yüksekliğine göre hedef uzaklığını da belirleme yetisine sahip olan periskoba, Türkiye'nin dört bir yanından müzeyi gezmeye gelen ziyaretçiler de ilgi gösteriyor.
Boğaz’a 180 derece bakış
Deniz Kuvvetlerinde yaklaşık 30 yıl hizmet veren “Uluç Ali Reis Denizaltısı”nın 1974 yılında Kıbrıs Barış Harekatı'nda da görev yaptığını ifade eden askeri yetkililer denizaltının 31 Temmuz 2000 tarihinde emekliye ayrıldığını, Türk Silahlı Kuvvetleri tarafından da sergilenmek için 13 Şubat 2002 tarihinde Rahmi Koç Müzesi’ne verildiğini açıkladılar.
Rahmi M. Koç Müzesi'ne devredildikten sonra 2012'den bu yana Çanakkale Deniz Müzesi Komutanlığı bahçesinde sergilenen Uluç Ali Reis Denizaltısı'nın periskobu ziyaretçilerin ilgi odağı olmaya devam ediyor. Çanakkale Deniz ve Kara Savaşları'nda kullanılan topların sergilendiği alanın ortasında yer alan periskoptan bakmak isteyen ziyaretçiler zaman zaman uzun kuyruklar oluşturuyor. Denizi sevdirmek, tanıtmak ve yaygınlaştırmak amacıyla Çanakkale Deniz Müzesi Komutanlığı'nın girişimleriyle kente kazandırılan ve monte edildiği düzenekte ziyaretçilerin ücretsiz olarak kullanımına sunulan periskopla Çanakkale Boğazı'nın Marmara ve Ege Denizi girişleri rahatça gözlenebiliyor. Deniz Müzesi ve kaleyi gezen ziyaretçiler, periskop ile Çanakkale Boğazı'nı 180 derece izleme imkanı bulabiliyor. Ziyaretçilere gerçek bir denizaltındaymış hissi veren periskop ilgi çekmeye devam ediyor.
TCG Uluçalireis Denizaltısı
Denizaltı, 1944 yılında Portsmouth Tersanesi'nde TENCH sınıfı USS THORNBACK (SS-418) adıyla 93 metre uzunluğunda 2 bin 400 ton olarak inşa edildi. Uzun yıllar Türk donanmasına hizmet veren denizaltı, 1946 yılında aktif görevden alınıp yedek filoya katılana kadar, 2. Dünya Savaşı süresince Japonya'ya karşı görev aldı. 1950'lerin başında en üst Gruppy tadilatı görerek 1953'te tekrar hizmete girdi. USS THORNBACK, 2 Temmuz 1971'de Deniz Kuvvetleri Komutanlığı'na katıldı ve TCG Uluçalireis adı ile S-338 borda numarası verildi.
Şerife Erdem