Zirai İlaçlar Geri Dönüşümle, Bertaraf Edilecek
Zirai ilaç ambalaj atıklarının yönetimi konusu, Ülkemiz genelinde olduğu gibi Çanakkale’de de büyük bir sorun oluşturuyor. Zirai mücadele ilaçları (pestisitler) hastalıkları yok etmek amacıyla kullanılan zararlı kimyasal maddeler, Tarımsal faaliyetler sonucu oluşan zirai ilaç ambalaj atıklarının çevreye bırakılması sonucu önemli ölçüde çevre kirliliği oluşturuluyor. Tarımsal verimliliğin, kalite ve sürdürülebilirliğin yanı sıra insan sağlığı ile doğal denge ve çevrenin korunması için İlimizde zirai ilaç ambalaj atıklarının yönetimine ihtiyaç duyulmuştu.
Zirai İlaç Ambalaj Atıkları, 02/04/2015 tarihli ve 29314 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren “Atık Yönetimi Yönetmeliği” gereğince (15 01 10 Tehlikeli maddelerin kalıntılarını içeren ya da tehlikeli maddelerle kontamine olmuş ambalajlar) tehlikeli atık kategorisinde yer almaktadır. Tehlikeli atıkların geçici depolanması, taşınması, geri kazanılması ya da bertarafına ilişkin usul ve esaslar söz konusu Yönetmelik’te belirlenmiştir. Ancak, zirai ilaç ambalaj atıkları üreticilerinin genelde tarımsal faaliyetler yürüten gerçek kişiler (çiftçiler) olması nedeniyle kontamine ambalajların bu kişiler tarafından mevzuata uygun olarak geçici depolanması, lisanslı araçlarla taşınıp, lisanslı tesislerde geri kazanım ya da bert rafının sağlanması uygulamada mümkün olamamaktadır.
17 Yerleşim Alanına Konteynerler Yerleştirildi
Konunun hassasiyetine binaen 2017 yılında Çanakkale Valiliği koordinasyonunda hazırlanan, “Zirai İlaç Atıklarının Toplanarak Geri Dönüşüm / Geri Kazanım Projesi kapsamında Tarım ve Orman İl Müdürlüğü, Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü, Çanakkale İl Özel İdaresi, ilgili belediyeler ve köy muhtarlıkları ile birlikte, Bayramiç’in 13 köyü ve 4 mahallesinden oluşan 17 yerleşim birimi pilot olarak belirlenmiştir. Bu örnek proje kapsamında belirlenen 17 yerleşim biriminde uygun olan yerlere sızdırmaz, galvanizli, özel yapım toplam konteynerler yerleştirilmiş olup, uygulama başarı ile devam etmekte ve projenin Çanakkale İl Geneline yaygınlaştırılması planlanıyor.
240 Ton İle 270 Ton Arasında Geri Dönüştürülebilen Plastik Ambalaj Atığı Oluşacak
Proje ile zirai mücadelede bitki koruma ürünlerinin ambalaj atıklarının toprağa gömülmesi, açıkta yakılması, rastgele çevreye atılmasının ve başka amaçlar ile kullanılmasının önüne geçilecektir. Çanakkale’de 2018 yılında 200 bin dekar alanda sebze, 570 bin dekar alanda meyve üretimi yapılmıştır. Bu alanlarda yaklaşık 929 bin 733 kg katı ve 554 bin 957 litre sıvı pestisit kullanılmıştır. İlimizdeki zirai mücadelede bitki koruma ürünleri kullanıcıları tarafından ambalaj atıkları rastgele çevreye bırakılmakta, yakarak imha edilmekte, toprağa gömülmekte veya evsel katı atıklarla atılmaktadır. Çiftçilerin büyük bir çoğunluğu zirai ilaç ambalaj atıklarını atabilecekleri bir konteyner olursa, yakma, gömme ve rastgele atma gibi faaliyetlerde bulunmayacaklarını, yine bir kısım üretici de kendilerine bir depozit ödenirse ambalajlarını iade edebileceklerini belirtmişlerdir. Genellikle polietilen plastikten imal edilen ve yaygın olarak kullanılan 1 litre kapasiteli ambalajların boş ağırlığının yaklaşık 150 gr olduğu düşünüldüğünde ve kullanılan pestisitlerin %80-90 oranında plastik ambalajlarda satıldığı gerçeği de göz önüne alındığında 2018 yılı içerisinde çevrenin nasıl bir kirlilikle karşı karşıya kaldığı ortaya çıkmaktadır.
Pestisit kullanım miktarı yağış gibi meteorolojik koşullara bağlı olarak değiştiğinden yağışın bol olduğu senelerde İlimizde yaklaşık 2bin tona yakın pestisitin kullanılabileceği öngörülmektedir. Böyle bir durumda ise 240 ton ile 270 ton arasında geri dönüştürülebilen plastik ambalaj atığı oluşacaktır.
Çevre Kirliliğini Önleyecek
Zirai İlaç Atıklarının Toplanarak Geri Dönüşüm, Geri Kazanım Projesi ile zirai ilaç atık ambalajlarının derelere, göletlere, barajlara ve denizlere atılması engellenerek çevre kirliliğinin önlenecektir. Baraj ve göletlere ulaşan zirai ilaç ambalajlarının sulama ve içme sularında kirlilik oluşturması engellenerek halkımıza daha temiz içme suyu sağlanacaktır. Zirai ilaç ambalaj atıklarının oluşturacağı toprak kirliliği önlenerek daha doğal tarım ürünlerini halkımız tarafından tüketilmesi sağlanacak, tarım ürünlerimizin marka değeri arttırılacaktır. Toplanan zirai ilaç ambalajlarının geri dönüşümü/geri kazanımı sağlanarak ülkemiz ekonomisine katkı sağlayacaktır. Proje hazırlanarak mali destek için Çanakkale Valiliği, İl Özel İdaresi, Çevre ve Şehircilik Müdürlüğü, Tarım ve Orman İl Müdürlüğü, Ziraat Odası Başkanlığı ve ilgili köy muhtarlıklarınca Çevre ve Şehircilik Bakanlığına sunuldu.
Cuma Deren