Ülkemizde bulunan 4 bine yakın endemik bitki türünden bir tanesi olan Truva Kardeleni, diğer adıyla Boynueğri, koruma altına alındı. Tarım ve Orman Bakanlı Bekir Pakdemirli, Dünya Biyolojik Çeşitlilik Günü vesilesiyle düzenlenen Nuh’un Gemisi Ulusal Biyolojik Çeşitlilik Veri tabanı Etkinliğinde koroma altına alınan endemik bitkiler hakkında bilgiler vererek dünyada sadece Çanakkale’de parçalı olarak yaşayan Truva Kardelenlerinin de koruma altına alındığını söyledi.
Yaşanan iklim ve coğrafi konumdan dolayı Ülkemizde binlerce endemik bitki türlerine rastlanıyor. Oksijen deposu Kazdağları bölgesine sahip Çanakkale’de de keşfedilmeyenlerin yanında keşfedilen bir çok endemik bitki türü yer alıyor. Bunlardan bir tanesi de Truva Kardeleni. Halk arasında ‘Buynueğri’ olarak da bilinen, Lokal bir endemik tür olan Truva Kardeleni, dünyada sadece Çanakkale’de parçalı olarak yayılış gösteriyor. Truva Kardeleni, insan etkisine açık, çok sınırlı yayılışa sahip hassas bir tür olduğundan bu tür, nesli tükenme riski ile karşı karşıya. Uluslararası Doğa Koruma Birliği, tarafından nesli kritik bitkiler arasında yer verilen Truva Kardelenleri Tarım ve Orman Bakanlığı tarafından da korumaya alındı.
İlk Kez 2000 Yılında Toplandı
Truva Kardeleni ilk defa Prof. Dr. Neriman Özhatay ve Prof. Dr. Engin Özhatay tarafından 2000 yılında Çanakkale’nin Çan ilçesi yakınlarından 350-400 metre yükseklikten toplandı. Literatür ve arazi çalışmaları sonucunda türü ve habitatlarını tehdit eden faktörlerin azaltılması, eğitim ve bilgilendirme çalışmaları için Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğünce hazırlanan ‘Tür Eylem Planları’ kapsamında, Truva Kardeleni (Galanthus trojanus) Tür Eylem Planı hazırlandı. 5 yıllık planda belirlenen faaliyetler ile türün korunması çalışmaları devam ediyor.
Truva Kardelenleri Koruma Altında
Tarım ve Orman Bakanlı Bekir Pakdemirli, Dünya Biyolojik Çeşitlilik Günü vesilesiyle düzenlenen Nuh’un Gemisi Ulusal Biyolojik Çeşitlilik Veri tabanı Etkinliğinde koroma altına alınan endemik bitkiler
hakkında bilgiler vererek dünyada sadece Çanakkale’de parçalı olarak yaşayan Truva Kardelenlerinin de koruma altına alındığını söyledi. Bugüne kadar Nuh’un Gemisi Veritabanı’na 1,9 milyonun üzerine veri girişi yapıldığının altını çizen Pakdemirli, şunları söyledi Bu sistem, ülkemizin tüm ekosistemlerini ve habitatlarını temsil edecek bir veri kapasitesine sahiptir. O nedenle veri tabanındaki bilgiler, biyolojik çeşitliliğin ekonomiye dönüştüğü; gıda, tarım, ormancılık, tıp, eczacılık, ilaç, kozmetik, parfüm, doğal boyalar, enerji ve savunma gibi pek çok alanda önemli bir altlık teşkil edecektir. Ayrıca, biyolojik çeşitlilik konusunda yapılan araştırmalara, üniversitelere ve kamu kurumlarının yürüttüğü projelere de önemli bir veri kaynağı sağlayacaktır. Türkiye’nin biyolojik çeşitliliği açısından önemli bir yere sahip olan türler ile nesli tehlike altına düşen veya düşebilecek türlerin korunması amacıyla toplam 100 tür için Koruma Eylem Planı hazırladık. Bu eylem planları sayesinde, İzmir’de Akzambak, Şanlıurfa’da Çizgili Sırtlan ve Kelaynak, Artvin’de Hopa Engereği, Afyonkarahisar’da Eber Sarısı, Çanakkale’de Truva Kardeleni gibi birçok bitki ve hayvan türünü koruma altına aldık” dedi.
Truva Kardeleni
Truva Kardeleni, Nergisgiller ailesi içerisinde yer alan gösterişli ve zarif çiçeklere sahip olan soğanlı bir bitki. Şubat ortalarında çiçeklenmeye başlayan Truva Kardeleni Mart ayı boyunca çiçekte kalır. Çiçekte kalma süresi yaklaşık 1-1,5 ay kadardır. Çiçekte iken gösterişli bir türdür. Nisan ayında çiçek kalmaz ve meyveler olgunlaşır. Olgunlaşan kapsüllerin kurumasıyla tohumlanma başlar ve kapsül açılarak tohumlar dışarıya saçılır. Tohum dökme işlemi tamamlandıktan sonra toprak üstü kısımları kurur, vejetatif evre başlar ve bitki dinlenme dönemine girer. Truva Kardeleni, 250-600 metre arasında özellikle Quercus cerris adlı ağaç altında kayalık ve eğimli arazide yayılış gösteriyor.
Cuma Deren
