Tarihe geçen ‘Büyük Gelibolu Yangını’ ndan 26 yıl sonra, Şehitler Coğrafyasını karalara bürüyen yeni bir yangının, yine bir Temmuz ve yine bir Pazartesi günü başlaması, yıllar öncesinden kalma tarifsiz yarayı tazeledi.
ŞEHİDİMİN YORGANINI, ALEVLER KAPLADI
YİNE TEMMUZ,
YİNE PAZARTESİ…!
Ilgardere köyü yakınlarında başlayıp, Şiddetli poyraz fırtınasının da etkisiyle büyüyerek yayılan yangın, herkesi çaresiz bıraktı.
Yüzlerce İnsan karadan, onlarca Helikopter ve Söndürme uçağı havadan alevlerle karşı savaş verdi. Karanlık bastırınca hava gücü çalışmalarına aralık vermek zorunda kaldı. Alevler Şehitler coğrafyasında adeta kendi bildiğini okudu.
SÖNDÜRME EKİPLERİ, DESTAN YAZDI…
Orman yangını söndürme çalışmalarını gece boyu sürdüren ekipler, adeta yeni bir Gelibolu destanı yazdı. Önünde durulmaz alevlere, canını hiçe sayıp ‘dur’ çeken söndürme ekipleri, Şehitler diyarı karalara bürünmesin, Kefensiz yatan Şehitlerin yorganı orman kül olmasın diye seferberlik yaşadı.
BAKAN PAKDEMİRLİ, YANGIN MAHALLİNDE…
HAVADAN VE KARADAN ÇALIŞMALRI YÖNLENDİRDİ
Yangın haberini alır almaz havayolu ile bölgeye gelen Tarım ve Orman Bakanı Bekir Pakdemirli, Havanın kararmasıyla sadece karadan müdahalenin devam ettiği alanlarda incelemelerde bulundu.
İlk değerlendirmesinde geçen bazı ifadeleri endişelendirecek türdendi; “Şu an itibariyle tüm ekiplerimiz sahada çalışmalarına devam ediyor. Başta orman teşkilatı olmak üzere tüm kamu kurumları burada yer alıyor.
ALEVLERE DRONE İLE TAKİP
Bununla ilgili birazdan drone uçuşları da yapılacak. En iyi neticeyi alabilmek için çalışıyoruz. Tabi ki geceleri hava araçlarının uçmaması dezavantajımız olurken, gece hava imkanları daha iyiye gittiği için ise bizim avantajımıza oluyor. Şu an şu saat itibariyle baktığımız zaman önemli derecede rüzgar olduğunu görüyoruz. Bu beklediğimizden biraz daha uzun sürebilir.”
TARİHİ ALANLAR, KÜL OLMADAN…!
EKİPLER KARARLI, SÖNDÜRME BAŞARILI
Şehitler Coğrafyasında yükselen alevler, Türkiye’nin yüreğini dağladı, Çanakkale’nin ciğerini yaktı.
Gelibolu İlçesi yakınlarındaki Ilgardere köyü civarında başlayıp, Tarihi Savaş alanları yönüne hızla yayılan Orman yangınını söndünmek için adeta seferberlik yaşandı.
Yalova köyü gibi, bir çok köyü tehdit eden alevler, gece boyu kendi bildiğini okudu. Söndürme işçileri ise canlarını hiçe sayarak alevlere dur diyecek türden kararlı şekilde mücadele verdi
Şiddetli rüzgarın etkisi ile kısa sürede büyüyen yangın, Çanakkale İskele Meydanı başta olmak kentin bir çok yerinden gözle görülebilir hale geldi. Alevlerin yol açtığı duman Şehitler coğrafyasını kara bulut gibi sardı. Gökyüzünü kaplayan yoğun duman, görenin endişesini daha da arttırdı.
Yangına ilk müdahale Gelibolu Orman İşletme Müdürlüğü tarafından yapıldı. Daha sonra yakın alanlardaki Orman işletmelerinden takviye ekipler bölgeye sevk edildi. Şiddetli Poyraz nedeni ile ilerleme ve yayılma hızını hızını arttıran alevlere, ilk baştan itibaren 2 uçak, 13 helikopter, 75 arazöz ve onlarca işçi ile köylüler canlarını hiçe sayarak müdahale etti. Bölgeye 15 ton su kapasitesi bulunan bir söndürme helikopteri Muğla’ dan geldi.
Şiddetli Poyraz, Çalışmaları Güçleştirdi
Ilgardere ve Yalova köyü yakınlarında başlayan yangın, ekiplerin hızlı müdahalesine rağmen şiddetli poyraz nedeni ile kısa sürede yayıldı.
Gelibolu ve Eceabat başta, Çanakkale ile ilçe Belediyelerine ait İtfaiyeler bölgeye sevk edildi.
Komşu illerden Orman Ekiplerinin de müdahale etmesi, hızla yayılan alevleri durdurmaya yetmedi. Şiddetli Poyraz nedeni ile sürekli yön değiştiren yangını kontrol altına almak bu nedenle zorlaştı.
RÜZGAR SÜREKLİ YÖN DEĞİŞTİRDİ, ALEVLER BİR O KÖYÜ, BİR BU KÖYÜ TEHDİT ETTİ
Yalova ve Kumköy Tedbir Amaçlı Boşaltıldı
Yangının Kontrol altına almasının güçleştiği o anlarda, Eceabat ilçesinin Kumköy ve Yalova Köyleri tedbir amaçlı tahliye edildi. Ekiplerin tüm müdahalelerine rağmen sertleşen Poyraz etkisi ile kontrol altına alınması güçleşen alevler, tedbir amaçlı ilk olarak yangına en yakın köy olan Yalova Köyünü boşaltılma kararı aldırdı. Hızla yaşam alanlarına doğru yaklaşan alevler sebebiyle tahliye edilen ilk köy yaklaşık 300 kişinin yaşadığı Yalova köyü oldu.
VALİ AKTAŞ İLK ANDAN İTİBAREN YANGIN MAHALLİNDEYDİ
Çanakkale Valisi İlhami Aktaş, İkinci Kolordu Komutanı Korgeneral Zekai Aksakallı, Çanakkale Orman Bölge Müdürü Enver Demirci ile ilçe kaymakamları bölgede inceleme yaptı. Yalova Köyü kısmen boşaltılırken, yön değiştiren rüzgarın etkisi ile yangının bu kez Kumköy'e doğru ilerlediği tespit edildi. Yangının tehdit ettiği Kumköy de de tedbir amaçlı köyün boşaltılması kararı alındı. Yine rüzgarın yön değiştirmesi ile bu kez de Bigalı Köyü tehdit altına girdi. Yalova ve Kumköy’ün ardından bu kez de yangının yöneldiği Bigalı Köyünde tahliyeler yapılmaya başlandı. Bigalı Köyü Vatandaşlar kendi imkanları ve kurum araçlarıyla yıllardır yaşadıkları evlerini terk ederken, bir kız çocuğunun kedisine sarılarak ağlaması yürekleri burktu.
Havadan ve karadan gece boyunca müdahalenin sürdüğü yangın, boşaltılan köylerin yakınlarında kontrol altına alınırken, yer yer ufak çaplı yangınlarda dün gn boyu etkili oldu. Yangın nedeniyle çok sayıda tarım arazisi ile birlikte zeytin ağaçları ve ayçiçeği tarlası etkilendi. Mahsulünü alevlerin yuttuğu Kumköy çiftçileri başta, diğer köylerin sakinleri, gece boyu köylerinin sınırında nöbet tutu. Gece boyu olası bir yangın nedeniyle evlerinde uyumadan kapıda nöbet tutan çok sayıda köylü sabahın ilk ışıklarına kadar kendi imkanları ile soğutma çalışması yaptı.
Bakan Pakdemirli de Yangını Mahallinde Takip Etti
Havanın kararmasıyla sadece karadan müdahalenin devam ettiği alanlarda incelemelerde bulunan Tarım ve Orman Bakanı Bekir Pakdemirli, öncesinde ise havadan bölgede incelemede bulundu.
Köylüler ile sohbet etti. Gazetecilerin sorularını cevaplayan Pakdemirli, “Şu an itibariyle tüm ekiplerimiz sahada çalışmalarına devam ediyor. Başta orman teşkilatı olmak üzere tüm kamu kurumları burada yer alıyor. Özellikle yangın bölgesini göreceğimiz hakim bir tepedeyiz. Bununla ilgili birazdan drone uçuşları da yapılacak. En iyi neticeyi alabilmek için çalışıyoruz. Tabi ki geceleri hava araçlarının uçmaması dezavantajımız olurken, gece hava imkanları daha iyiye gittiği için ise bizim avantajımıza oluyor. Şu an şu saat itibariyle baktığımız zaman önemli derecede rüzgar olduğunu görüyoruz. Bu beklediğimizden biraz daha uzun sürebilir. Sabaha kadar kara ekiplerimizle yangını döverken, sabah ise hava araçlarıyla da söndürme ve soğutma faaliyetlerine geçeceğiz. Bu anlamda arkadaşlarımız çalışıyor. Yalova ve Kumköy köylerini ziyaret ettik. Hem ekiplerimiz hem de köy halkı ile görüştük. Artık köylüler tarımsal arazilerindeki kayıpları düşünmeye başlamışlar. Tabi ki ilk önceliğimiz yangını söndürmek. Daha sonrasında devlet yaraları sarmak için ne gerekiyorsa yapar” ifadelerini kullandı.
GEREKİR İSE KARŞI ATEŞ..
Gerektiğinde biz kendimiz yangın çıkarır ve tüm metotları kullanırız diyen Pakdemirli, “Özellikle yerleşim yerlerine yangının gelmemesi için karşı ateş verilir. Yani yerleşim yerinin yakının yakarsınız, yangın oraya kadar gelip kül olduğu için ilerlemez. Şu ana kadar yerleşim yerlerine bir sıkıntı yok. Orman teşkilatımız 180 yılı aşkın bir teşkilattır. Tüm teknolojileri ve insan kaynağını kullanıyoruz. Tabiri caizse, uzay mekiği hariç tüm teknolojiyi kullanıyoruz. Ama en önemli silahımız insandır. 100’lerce araç, 10’larca araçla mücadele ediyoruz. Ama dediğim gibi 500’ün üzerinde personel canla başla savaş veriyor. İnşallah bu savaşı kazanacağız. Her zaman söylediğim gibi sebebi bilinmeyen bir yangınla karşı karşıyayız. Ama yangınların istatiksel bilgilerine baktığımız da ise 10’da 9’u insan hatasında çıkıyor. Burada şu an her şeyi söndürmüş olsak binlerce ağacımız ne yazık ki kül oldu. Bunun üzüntüsünü yaşıyoruz. Biz orman teşkilatı olarak yaşıyoruz. Gece söndürülmüş olsa dahi sabah yine havadan müdahalenin olacak. Söndürme olmasa da soğutma çalışmalarına hava araçları da katılacaktır” dedi.
TÜRK İHA’ LAR İLK KEZ ORMAN YANGININDA KORDİNAT VERDİ..
Gündüz saatlerinde Yangına hava ve karadan müdahale edilse de saat 21.00 itibariyle hava kararınca helikopter ve yangın söndürme uçakları çalışamaz duruma geldi. Ancak Çanakkale Orman Bölge Müdürlüğü ve itfaiye ekipleri, dozerlerin açtığı yeni yollardan ilerleyerek, Çanakkale Savaşları Gelibolu Tarihi Alan Başkanlığı’nda oluşturulan yangın koordinasyon merkezinde İHA’lardan alınan bilgi ve termal droneların desteğiyle, yangın bölgesine sevk ve idare işlemlerinde nokta atışı müdahaleler sağlandı.
Sınır ötesi operasyonlarda üstlendikleri görevleri büyük bir başarı ile yerine getirip tüm dünyanın parmak ile gösterdiği Türk İHA'ları bundan böyle orman yangınlarında da görev yapacak. İlk kez Çanakkale'nin tarihi Gelibolu Yarımadası'ndaki yangında görev alan İHA'lar gece ve gündüz verdikleri koordinatlar sayesinde yangının yer ekipleri tarafından büyümeden söndürülmesine yardımcı oldu.
İHA’lar İlk Kez Bu Yangında Kullanıldılar
Yangınla mücadeleye önemli bir katkı sunan İHA'lar gece ve gündüz belirledikleri koordinatları karabirliklerine aktarıyor. İHA'lar yangın çıkış noktasını önleyici tedbir anlamında yangına daha kısa surede müdahale imkanı ortaya koyuyor. Gönderdiği görüntü ve veriler ile koordinatlar kara ve hava ulaşım araçlarına lokasyon olarak gönderiliyor. Koordinatlar karabirliklerine aktarılıyor. Yangınla mücadelede önemli bir katkı sunuyor İHA'lar bu sene ilk kez Çanakkale'deki orman yangınında kullanılıyor.
Havanın Aydınlanması İle Hava Desteği Yeniden Sağlandı
Poyrazın etkisi ile geniş alana yayılan orman yangınında Hava desteği saat 21.00 itibariyle kesildi. hava kararınca helikopter ve yangın söndürme uçakları çalışamadığı için geri dönmek zorunda kaldılar. Yangına gece boyunca karadan müdahaleye devam edildi. Karadan İnasansız Hava Araçlarının desteği ile sürdürülürken sabahın ilk ışıklarında helikopter ve yangın söndürme uçakları yeniden göreve başladı.
Gün Ağarınca Yangının Boyutu Ortaya Çıktı
Tarihi Gelibolu Yarımadası'ndaki yangın gece boyu sürdü. Ekiplerin tüm müdahalelerine rağmen zaman zaman şiddetlenen yangının boyutu gün ağırınca ortaya çıktı. Yangın nedeniyle küle dönen orman ve tarım arazileri havadan görüntülendi. Havadan ve karadan müdahale edilen yangın yerleşim yerlerine metreler kala kontrol altına alınarak durdurulabildi. Havanın kararmasıyla geri çekilen helikopterler günün ilk ışıklarıyla tekrar müdahaleye başladı. Köylere metreler kala kontrol altına alınarak durdurulan yangının boyutu, gün ağırınca ortaya çıktı. Ormanlar ve buğday tarlaları adeta küle dönerken, yangın nedeniyle simsiyah örtüyle kaplanan yanan araziler havadan drone ile görüntülendi.
Kumköy Mezarlığı Küle Döndü
Gelibolu'daki yangın sebebiyle alevler arasında kalmaktan son anda kurtulan Kumköy'de gün ağarmasıyla ortaya çıkan manzara simsiyahtı. Yangın sebebiyle köy mezarlığının büyük bölümünün küle döndüğü havadan görüntülerdi. Yangın sebebiyle dün tahliye edilen 3 köyün arasında yer alan Kumköy'de yangının boyutu gün ağırınca ortaya çıktı. Köy yerleşimine metreler kala kontrol altına alınarak durdurulan yangında, Kumköy mezarlığı alevlere teslim oldu. Mezarlığın büyük bir bölümü yanıp kül olurken, mezarlıktaki ağaçların ve mezarların üzerindeki çiçekler, alevlerin etkisiyle yandı.
Yangın Kontrol Altına Alındı
Sabahın ilk saatleri itibari ile bir basın açıklaması yapan ve son durum hakkında bilgiler veren yangının kontrol altına alındığını belirten Tarım ve Orman Bakanı Bekir Pakdemirli "Yerleşim yerleriyle ilgili risk ortadan kalktı. Sevindirici bir unsur can kaybı olmaması. Yer yer gördüğümüz hasarlar var. En önemlisi bir miktar ağacımızı bir miktar yaban hayatının kaybolacağını varsaymamız gerekiyor. Bu sabah itibariyle 5.52'de güneş doğuyor. Biz hava araçlarıyla müdahaleye yarım saat daha erken başladık. Gece boyunca hummalı çalışma sürdürüldü. Bunun neticesinde hava araçlarıyla beraber bu çalışmanın neticelerini daha ileriye götürmek amacıyla müdahale sürdü. 50 ila 70 kilometre rüzgarla gün boyu mücadele ettik. Gece şartlar daha ileriye gider ama kuvvetli rüzgarı sahada hissettik. Gece boyunca malesef şartlar da dört dörtlük değildi. Geçen yıl bu yıl karşılaştırmalarına bakarsak çok daha fazla yangın var ama daha az yanan alanımız var. İstatistiksel olarak böyle devam eder" dedi.
450 Hektar Yandı
Şu ana kadar 450 hektarlık alanın yangından etkilendiğini ifade eden Bakan Pakdemirli, "Kesin rakam tespitlerden sonra yangın tamamen söndürülünce yapılır. Kamuoyuna açıklama yaparız. Tarım arazilerinde de hasar var. Hasat edilen arazilerde bazı hasarlar var. Yer yer ekili dikili alanlarda da şahıs arazilerinde de bazı hasarların olduğu görülüyor. Her zaman söylediğimiz tarım sigortaları kapsamında yangın hasarları da ödeniyor. Bölgede yüzde 10 ila yüzde 20 arasında TARSİM kapsamı var. Yaptırma oranı var. Maalesef felaket geldikten sonra pişman oluyoruz. Ama çiftçimizi uyarmış olalım. Valilik de bir hasar tespiti yapacak. Bu köyler orman köyleri olduğu için orman teşkilatımız tarafından köylülerimize tarımsal hasarlarını bir nebze de olsa karşılamak maksadıyla belirli miktar fonu buraya tahsis edeceğiz. Her defasında bunu söylüyoruz. Yüzde 90 yangınlar insan kaynaklı. Yangınlar çıkınca cansiperhane bununla ilgili mücadele ediyoruz. Elimizden gelenin en iyisini yapmaya çalışıyoruz. Bir ağacın daha yanmaması gerekiyor. Vatandaşlarımıza çok daha hassas davranmalarını rica ediyoruz. Yangınla mücadelenin ilk unsuru erkenden müdahale edebilmektir. Biz 750 kule, insansız kule, insansız hava araçlarıyla ormanları gözetliyoruz. Vatandaşımızın her hangi bir yerde gördüğü yangınları bize iletmesi son derece önemli. Şu saat itibariyle buradaki yangınımız kontrol altında. Soğutma faaliyetleri sürdürülüyor. Şu anda soğutma faaliyetlerine geçtik. Soğutma birkaç gün daha devam edebilir" diye konuştu.
Cuma Deren Şerife Erdem
