Koronavirüs pandemisi döneminde, virüsün yayılmasını önlemek amacı ile alınan önlemler kapsamında alınan sokağa çıkma yasağı başta olmak üzere bir çok önlem Kan Bağış Merkezine yapılan bağışları azalttı. Normalleşme süreci ile yeniden normalleşen Kan Bağışı hala eski seviyeye ulaşmazken, bulaşıcı riski de vatandaşları kan bağışına yanaştırmıyor. Kan Bağışına yönelik oluşan sıkıntıları dile getiren Çanakkale Kan Bağış Merkezi Müdürü Muammer Eçier, var olan kan stoğunun hızlıca tükendiğini belirterek “Normal kadar olmasa da azalsa da kana olan ihtiyaç düşmedi veya sıfırlanmadı neticede hayat dönüyor, ameliyatlar yapılıyor, kazalar oluyor, tabi ki bir kan stoğu vardı ama o kadar hızlı bir düşüş oldu ki bu kan stoğu hızla eridi” dedi.
Ülkemizde ilk koronavirüsü vakasının görüldüğü 11 Mart’tan bu yana virüsün yayılması için bir çok önlem alınmıştı. Alınan kararlar, uygulanan kurallar ve hayata geçirilen uygulamalar bir çok alanda olduğu gibi Kan Bağışını da etkiledi. Özellikle ‘Evde Kal’ çağrısına uyan vatandaşlar dışarı çıkmadığı için kan bağışı yapmazken, Çanakkale başta olmak üzere Türkiye genelinde kan stokları hızla tükenmeye başladı. Normalleşme süreci ile bağışlar yeniden başlarken, bu kez de Koronavirüs bulaşma riskine karşı vatandaşlar tedirgin. Pandemi sürecinde kan bağışında yaşanan sıkıntılar hakkında bilgi veren Kızılay Çanakkale Kan Bağışı Merkezi müdürü Muammer Eçier, Koronavirüs ( Covid-19) çerçevesinde alınan tedbirler birçok şeyin işlemesini zor duruma soktuğunu söyledi. Virüsten dolayı zor durumda kalan yerlerden birisinin de Kızılay Kan Merkezi olduğunu belirten Eçier, “Normal kadar olmasa da azalsa da kana olan ihtiyaç düşmedi veya sıfırlanmadı neticede hayat dönüyor, ameliyatlar yapılıyor, kazalar oluyor, tabi ki bir kan stoğu vardı ama o kadar hızlı bir düşüş oldu ki bu kan stoğu hızla eridi” dedi.
Alınan tedbirler çerçevesinde Kızılay ekiplerin iptal etmek zorunda kaldıklarını ve kan bağışı da doğal olarak azaldığını aktaran Eçier şöyle konuştu, “Geçen senenin yarısından bile çok daha az seviyelere düşüşler oldu. Genel başkanımızda salgın çerçevesinde tabi ek tedbirler aldı, hala daha almaya devam ediyoruz. Çağrılarla bu krizi mümkün olduğunca hafifletmeye çalıştık.
Şu anda ekiplerimiz çalışmalara başladı. Kontrollü bir şekilde tedbirlerimizi alarak ekiplerimiz çalışmalarını yapıyor. Bu da bir nebze olsun soluk aldırdı. Merkezimizde de kan bağışları devam ediyor. Çağrılarımızı da arttırdık. Sağ olsun büyüklerimizde en zor günlerde bile kan bağışında bir kısıtlama yapmadılar. Gerekli tedbirleri almak koşuluyla sokağa çıkma yasağının olduğu günlerde dahi donörlerimize kan verebilmeleri için o serbestliği sağladılar”
“Kan Yoluyla Aktarılmadığı için Bulaşıcı Değil”
Kan yolu ile bulaşıcı olduğuna inananların sayısının fazla olmasından dolayı, kan veriminin düştüğünü belirten Çanakkale Kan Bağışı Merkezi Müdürü Muammer Eçier, Kan aktarma yolu ile Koronavirüsün bulaşıcı olmadığı Bilim insanlarının söylemi ile de sabit olduğunu belirterek “ Hastalık kan yoluyla geçmiyor. Şu ana kadar bilim adamlarının görüşleri de geçmediği yönünde. Bizim korkumuz kandan geçmesi değil, ortamda birbirimizi enfekte etmemek. Çünkü oldukça bulaşıcı bir hastalık, hele ki ilk zamanlarda çok daha vahşi bir şekilde yayıldı, çok daha ağır seyretti. İlk günden itibaren gerekli bilgiler bize verildi. Kan yoluyla bir bulaş söz konusu değil. Bu hastalık kan yoluyla aktarılmıyor.
Teorik ve pratik olarak bugüne kadar böyle bir şey saptanmadı. Dünyanın da bu konu da ki verdiği bilgi bu, yani covid-19 kan yoluyla geçmiyor” dedi.
“Bağış Merkezinde Tedbirleri Sıkı Tutuyoruz”
Koronavirüse karşı Çanakkale Kan Bağışı Merkıezinde alınan tedbirler hakkında da bilgi veren Merkez Müdürü Muammer Eçier “Burası tabi ki bir sağlık kurumu olması dolayısıyla maske, sosyal mesafe, hijyen kuralları artı Sağlık Bakanlığı'nın bildirdiği diğer on dört tedbiri dikkate alarak titizlikle uyguluyoruz. Artık formlarımızda güncellemeler oldu. Normal sorgulama formumuzda kırk üç sorumuz var, ona ilave olarak sırf Covid'e has beş soru daha ekledik. Bu formda özellikle son bir ay' a inip didik didik ediyoruz. Hastalığı geçirdiniz mi ? Geçiren bir yakınınız var mı ? Öyle bir ortamda bulundunuz mu ? Yurtdışına çıktınız mı ? Soruları ile bunların taahhüdünü alıyoruz” dedi.
“Vatandaşları Kan Bağışına Davet Ediyoruz”
İlçe merkezleri başta olmak üzere Kan Bağış Merkezinin dışında yapılan çalışmalara da değinen Eçier “Kan bağış ekiplerimiz ile 3 Haziran'da Biga ile çalışmalara başladık. Mümkün olduğunca yine gerekli tedbirleri alarak, fazla yer değiştirip riski arttırmadan ekiplerimizle çalışmalarımızı sürdürüyoruz. Çalışmalarımız kapsamında Vatandaşlarımızı ekiplerin bulunduğu alanlara yönlendirerek kan bağışı yapmaya davet ediyoruz. Askeriye ile çalışmalarımız başladı. Onlarda zaten testlerini yaptırıp geldiler. Yeni dönem 116. Jandarma Er Eğitim Alayı'na gelen askerlerimizle de çok güzel çalışmalar yaptık. Sayıları azdı biraz daha geçen dönemlere göre onun için gerekli tedbirleri almamızla karşılıklı kendi komutanları ile gayet güzel bir iş birliği yaparak çalışmalar yaptık.”
“Bağışçılar Haftalık Hareketi kanver.org’dan İzleyebilir”
Eçier kan bağışında bulunmak isteyen vatandaşlara da şöyle seslendi, “kanver.org bizim resmi web sitemiz. Orada haftalık olarak çalışmalarımızı giriyoruz, çalışma günlerimiz ve saatlerimizde görünüyor. Kan bağış noktalarını işaretlediklerinde, kan bağış noktalarının nerede, hangi saatlerde hizmet verdiğini görebilirler. Her hafta perşembe ya da en geç Cuma günü, bir sonraki haftanın bütün çalışmalarını biz oraya giriyoruz. Haftalık olarak oradan Çanakkale Kan Bağışı Merkezi ,o gün nerede çalışıyor görebilirler. Bu da özellikle ilçelerdeki bağışçılarımız için kolaylık sağlıyor” dedi.
Artık Randevu Alabilirsiniz
Kan vermek için sırada beklemek istemeyen ve hangi zamanda nerde kan verebileceğine dair yeni sistemin hayata geçirildiği Kan Merkezlerinde, artık bağışçılar randevu sistemi ile kendi belirlediği zamanda kan verebiliyor. Hayata geçirilen yeni randevu sistemi ile ilgili bilgiler veren Kan Bağışçısı Kazanım Uzmanı Arzu Pınar “Artık hastaneler nasıl vatandaşlarımızın randevulu sistemi ile çalışıyorsa, şimdi bizde de aynı sistem var. Kanver.org sitesinden randevu butonuna tıklayarak nerede kan bağışı yapmak istiyorlarsa, bu merkez olabilir ya da sadece ekiplerimiz olabilir, bunun için randevu alabiliyorlar. Randevu saatinde gelip kanlarını verebiliyorlar”
İmmün Plazma Nasıl Alınıyor?
Koronavirüs hastalarının tedavisi için kullanılan İmmün Plazma ile ilgili Çanakkale’de yapılan çalışmalar hakkında bilgiler de veren ve nasıl bağış yapılabileceğini aktaran Kan Bağışçısı Kazanım Uzmanı Arzu Pınar “İyileşen hastalarımız 60 yaşın kadar immün plazma bağışçısı olabiliyorlar. Fakat daha gençler tercih ediliyor. İmmün plazma da iyileşmekte olan hastalarda ilaç olarak, iyileşmelerini hızlandırıcı bir madde olarak kullanılıyor. Kan alınıyor, kanın plazması ayrılıyor. Aferez denen bir cihaz var, kan verir gibi uzanıyorsunuz ve bu cihazla kanınız alınıyor. Aferez cihazı, sizin plazmanızı alıyor ve kanınızı tekrar geri veriyor. Cihazın aldığı Plazma kısmı hastaya ilaç olarak veriliyor. Bir çeşit ilaç yerine geçiyor ve tedavi edici bir amaçla kullanılıyor. Büyük merkezler immün plazma bağışı alıyor. Çanakkale’de de Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi alıyor. Gerek görüldüğünde hastanın tedavisi için ve geçmiş olan hastaların listeleri hem İl Sağlık Müdürlüklerine, hem de bizim kendi sistemimize düşüyor. Biz onlarla irtibat kurup, plazma bağışına davet ediyoruz. Eğer uygunlarsa da randevularını oluşturuyoruz. Bu da Kızılay için farklı bir alan. İyileşmiş hastaların antikorlarını bu plazmayla beraber tedavisi gerekli görülen kişilere veriyoruz. Bunun için de Kızılay ve belli üniversiteler yetkilendirildi. Plazma bağışı da alındı ve yoğun bir şekilde çalışıldı. Süreç bitmedi, hala devam ediyoruz” dedi.
Şerife Erdem
