Büyük bir kahramanlık destanı yazarak yedi düveli Çanakkale’de dize getirildiği Mehmetçikler anısına dikilen Şehitler Abidesi 59 Yaşında. Milletimizin sağlam temellere dayandığı ve yıkılmaz olduğu anlamını taşıyan, 253 bin Çanakkale şehidin anısına dikilen Şehitler Abidesi, 21 Ağustos 1960 tarihinde tamamlanarak ziyarete açıldı. Her yanıyla Mehmetçiği ve kahramanlık destanlarını andıran Şehitler Abidesi dün 59. Yaşına girdi.
Asırlardır yaşadığı toprakları düşman işgalinden korumak, hür yaşamak ve düşman güçlerine geçit vermemek için 104 yıl önce, 253 bin Mehmetçik Çanakkale’de göğsünü siper ederek, tarihimizin en şanlı destanlarından biri olan Çanakkale Destanını kanları ile yazmıştı. 253 bin Mehmetçiğin kefensiz yattığı topraklarda, şehitlerimizi gurula temsil eden Çanakkale Şehitler Abidesi 59 yaşında.
Fransızlar, İngilizler, İtalyanlar, Yeni Zelandalılar, Avusturalyalılar Çanakkale’de can veren askerleri için anıtlar yaptılar. Oysa, büyük bir kahramanlık göstererek, mermilerin bile havada çarpıştığı Cephede destan yazan Mehmetçikti. Ancak, memleketlerine binlerce kilometre uzaktaki yabancılar ülkemizdeki ölmüş vatandaşları için görkemli anıtlar dikmişti. Bizim ise mehmetcik için diktiğimiz anıtlar onların anıtları yanında sönük kalıyordu. Bu nedenle Birlik ve beraberliğimiz, yenilmezliğimizin ve 253 bin şehidimizin simgesi olan anıtın projesi 1944 yılında MSB tarafından açılan yarışmayla belirlenir ve yapımına iki yıl sonra başlanır. Çeşitli sebeplerden dolayı bir türlü tamamlanamayan Şehitler Abidesi için Yine Millet devreye girdi ve toplanan bağışlarla yapılan Şehitler Abidesi 21 Ağustos 1960 tarihinde tamamlanarak ziyarete açıldı. Şehitler Abidesi dün 59. Yaşını kutladı.
Şehitler Abidesi Hakkında
Eski hisarlık Burnu üzerinde yer almaktadır. Açılan bir proje yarışması sonucunda 37 proje arasından Doğan Erginbaş, İsmail Utkular ve Feridun Kip tarafından hazırlanan proje seçilmiş olup Abidenin temeli 17 Nisan 1954 tarihinde atılmıştır. İkinci Anafartalar Zaferi’nin 45. Yıldönümü olan 21 Ağustos 1960 tarihi ziyarete açılan Çanakkale Şehitler Abidesi, Çanakkale Muharebeleri’nde şehit düşen tüm askerlerimizi simgelemekte ve onların anısını yaşatmaktadır. Mimarı Doğan Erginbaş’ın kendi ifadesiyle ‘Abide Tüm coğrafyalardan gelen şehitlerimizin toplu bir şekilde göğe yükselişini temsil etmektedir’ derdi. Ayaklarının üzerinde muharebe anlarını yansıtan kabartma rölyefler bulunmaktadır. Her yıl 18 Mart tarihinde, ülkenin dört bir yanından gelen vatandaşlar ve devlet erkânı tarafından Abide tören alanında anma merasimleri düzenlenmektedir.
Neleri sembolize ediyor?
Dört sütun üzerine oturtulan abide, milletimizin sağlam temellere dayandığı ve yıkılmaz olduğu anlamını taşıyor. Uzaktan bakıldığında da Mehmetçik’in M harfi şeklinde gözükmekte ve anıtın tavanına mozaikten Türk bayrağı işlenmiş. Abidenin dört ayağında, sekiz rölyef bulunmakta. Denize bakan dört tanesi deniz savaşlarını, karaya bakan dört tanesi de kara savaşlarını anlatmakta. 2005’te restorasyondan geçen anıt, 2007’de bulunduğu alana yeni Şehitlik inşa edilerek son şeklini almıştır. Heykeltıraş Prof. Dr. Tankut Öktem’in “Yaralı Asker Anıtı”, Metin Yurdanur’un “Mustafa Kemal Çanakkale’de Anıtı” ve 3x45 metre ölçülerinde Çanakkale Savaşlarında kahramanlık olaylarını anlatan bir rölyef anıt, çevresini ihtişamlı bir alana dönüştürdü. Çanakkale Şehitler Abidesi’nin çevresinde Sembolik Türk Şehitliği, Meçhul Asker Şehitliği, Yaralı Asker Anıtı, Rölyef, Mustafa Kemal Çanakkale’de Anıtı ve Türk Bahçesi bulunmaktadır.
Adem Y. Bağ
